Sesja naukowa „Konserwacja i badania zabytków rękopiśmiennych” zorganizowana przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich w dniach 20–21 listopada 2014 oraz towarzysząca jej wystawa „Konserwacja ossolińskich rękopisów” zakończyły realizację dwuletniego zadania dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Projekt „Konserwacja najwartościowszych rękopisów ze zbiorów Ossolineum” obejmował przeprowadzenie konserwacji czternastu szczególnie cennych dla kultury narodowej dzieł. W drugim roku realizacji zadania wykonania prac konserwatorskich podjęły się mgr Monika Karwowska-Gorek i mgr Hanna Machaj, które przeprowadziły konserwację sześciu zabytków. Były to dwa rękopisy literackie Nowele i dramaty Henryka Sienkiewicza – sygn. 12442/II i Zemsta Aleksandra Fredry – sygn. 7151/II, a także cztery rękopisy historyczne w formie poszytów, zawierające m.in. zbiór autografów królewskich, dokumentów i listów, m.in. Stefana Czarnieckiego, Jana H. Dąbrowskiego, Jana Kilińskiego, Stefana Staszica i Józefa Zajączka – sygn. 5256/III, 5257/III, 5972/II, 5427/III. W trakcie prac konserwatorskich zachowano historyczne oprawy w dwóch poszytach, wymieniając tylko paski montażowe. Dwa obiekty pozostawiono jako zbiór luźnych dokumentów, każdy umieszczony w ochronnej koszulce z papieru z rezerwą alkaliczną i obwolucie. Rękopisy umieszczono w prostych, składanych pudłach ochronnych, wykonanych na zamówienie przez firmę Beskid Plus.

Informacja o etapie I oraz o etapie II realizacji zadania.

Efekty prac konserwatorek można podziwiać na otwartej z okazji sesji wystawie „Konserwacja ossolińskich rękopisów” w Refektarzu Ossolineum. Na piętnastu planszach przedstawiono przebieg prac konserwatorskich przy wszystkich obiektach. Pojedyncze dokumenty eksponowane są w gablotach. W czasie trwania sesji można było zobaczyć zakonserwowane dzieła Słowackiego, Sienkiewicza, Potockiego czy Fredry. Obecnie – ze względu na konieczność chronienia najcenniejszych obiektów – w gablotach prezentowane są dokumenty równie ciekawe, ale o mniejszej wartości antykwarycznej. Na wystawie zostały też pokazane prace konserwatorskie przeprowadzone przez zespół pracowników Ossolineum. Zainteresowanych kierujemy do Działu Edukacji Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, który udostępnia ekspozycję po uprzednim telefonicznym lub mailowym zgłoszeniu.

Wystawa będzie czynna do 30 stycznia 2015.

Aula ZNiO w trakcie sesji naukowej „Konserwacja i badania zabytków rękopiśmiennych”

Bardzo ważnym wydarzeniem dla środowiska konserwatorów zbiorów archiwalnych i bibliotecznych była zorganizowana dzięki uprzejmości Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego sesja naukowa „Konserwacja i badania zabytków rękopiśmiennych”. Na zaproszenie Ossolineum odpowiedzieli wszyscy uczeni i badacze zagadnień związanych z konserwacją rękopisów, zgłębiający tajniki kwaśnych atramentów żelazowo-galusowych, wżerów atramentowych, możliwości blokowania jonów żelaza i miedzi czy odkwaszania papieru. Cieszyliśmy się z obecności licznej grupy pracowników naukowych Zakładu Konserwacji Papieru i Skóry Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, kierowanego przez prof. Elżbietę Jabłońską. Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie reprezentował m.in. prof. Władysław Sobucki. Prelegenci przedstawili nowe, nieinwazyjne metody badania iluminowanych rękopisów średniowiecznych, podzielili się swoimi osiągnięciami w zakresie konserwacji rękopisów oraz metodami kompleksowej opieki nad zbiorami w bibliotekach i archiwach.

Jednym z ważnych punktów programu był referat dotyczący realizacji zadania „Konserwacja najwartościowszych rękopisów ze zbiorów Ossolineum” przygotowany przez Monikę Karwowską-Gorek i Hannę Machaj.

Sesja cieszyła się dużym zainteresowaniem, swój udział zgłosiło ponad 100 konserwatorów związanych z bibliotekami, archiwami i muzeami z całej Polski, a uczestniczyło w niej około 140 osób. Wszyscy wykazali duże zainteresowanie następnym projektem realizowanym przez Ossolineum, dzięki dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – „Konserwacja 200 bezcennych dokumentów na 200-lecie Ossolineum” oraz przygotowywaną w ramach jego promocji jednodniową sesją poświęconą tym razem konserwacji i badaniom wybranej grupy rękopisów – dokumentów uwierzytelnionych pieczęciami. Zagadnienia związane z ich konserwacją są bowiem bardzo złożone. Dotyczą m.in. pergaminu, papieru, skóry jako podłoża, różnych materiałów pisarskich, warstw malarskich, pieczęci różnego rodzaju i sznurów, wstążek i innych materiałów stosowanych do zawieszania pieczęci. Sesja będzie zorganizowana w listopadzie 2015 roku.