Dnia 19 maja mija 190. rocznica śmierci jednego z najważniejszych pisarzy okresu pozytywizmu, prozaika, nowelisty i publicysty – Bolesława Prusa.

Bolesław Prus (1847-1912) – a właściwie Aleksander Głowacki – zdecydował się na pisanie pod zmienionym nazwiskiem, bo jak sam twierdził: „Od chwili wejścia do literatury nie ukrywałem antypatii do bezcelowych konceptów. Podpisywałem się pseudonimem wprost ze wstydu, że takie głupstwa piszę.”

Pseudonim literacki zaczerpnął z herbu rodowego Prus, zaś imię Bolesław – gdyż  po ranie odniesionej pod Białką cierpiał na bóle głowy.

Pisarz przyszedł na świat w Hrubieszowie na Lubelszczyźnie. Jako dziewięcioletnie dziecko został osierocony i trafił najpierw po opiekę babki Marcjanny Trembińskiej, potem starszego  brata Leona Głowackiego. Pod wpływem brata wziął udział w Powstaniu Styczniowym,  został ranny w bitwie pod Białką, ponadto proch strzelniczy uszkodził mu oczy i od tego czasu nosił charakterystyczne okulary z przyciemnianymi szkłami. Za udział w powstaniu został sazany na kilka miesięcy więzienia, pozbawiono go także tytułu szlacheckiego

Studiował na wydziale Matematyczno-Fizycznym Szkoły Głównej w Warszawie, ale na trzecim roku nie zdał egzaminów i przerwał edukację. W Warszawie, zdany na siebie, zarabiał jako guwerner i korepetytor, fotograf, ślusarz w fabryce Lilpopa i Raua. Próbował też sił jako dziennikarz pod pseudonimem „Jan w Oleju”.

Debiutem prasowym Głowackiego był artykuł społeczny “Nasze grzechy” zamieszczony w 22 numerze czasopisma “Opiekun domowy” z dnia 29 maja 1872 r. To właśnie na łamach tego czasopisma po raz pierwszy autor użył swojego pseudonimu Bolesław Prus. W tym samym roku pojawia się również jego pierwszy artykuł popularnonaukowy w czasopiśmie “Niwa”.

Od roku 1874 autor współpracował z “Kurierem Warszawskim”, w którym do roku 1887 ukazało się 345 tygodniowych felietonów jego autorstwa. Kolejnym czasopismem, w którym publikował był „Kurier Codzienny” (1887-1901).Jego teksty ukazywały się również w “Tygodniku Ilustrowanym”, “Ateneum”, a także w tygodniku “Nowiny”, którego redakcję objął w 1882 r. Po upadku „Nowin” współpracował z wydawanym w Petersburgu polskim tygodnikiem “Kraj”, pisząc doń “Korespondencję z Warszawy”.

Zdecydowana większość opowiadań, nowel (chociażby najbardziej rozpoznawalne: Kamizelka, Antek, Anielka), a później powieści Prusa była po raz pierwszy publikowana na stronach czasopism, z którymi podjął się współpracy. Pierwszą dużą powieścią Prusa była „Placówka” (1885-1886) ukazująca się początkowo na łamach czasopisma „Wędrowiec”. W „Kurierze” Codziennym” po raz pierwszy drukowane były powieści „Lalka” i „Emancypantki”, natomiast w „Tygodniku Ilustrowanym”  powieść historyczna „Faraon”.

Do końca życia Prus angażował się w działalność społeczną: został opiekunem sierot z Towarzystwa Dobroczynności, brał udział w spółce zakładającej Seminarium dla Nauczycieli Ludowych, był prezesem Stowarzyszenia Kursów dla Analfabetów Dorosłych. W swoim testamencie ufundował stypendia dla utalentowanych dzieci pochodzących z ubogich wiejskich rodzin. Księgozbiór zapisał Towarzystwu Biblioteki Publicznej w Warszawie, jego część Oktawia Głowacka (wdowa po pisarzu) przekazała do Biblioteki im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie.

Pisarz zmarł na atak serca 19 maja 1912 r. w Warszawie i został pochowany na Cmentarzu powązkowskim, a jego pogrzeb przerodził się w manifestację. Na nagrobku autorstwa Stanisława Jackowskiego widnieje napis: “Serce serc”.