Pięćdziesiąt lat temu weszły w życie nowe, bardzo liberalne jak na realia krajów „demokracji ludowej”, zasady przekraczania granicy między Polską Rzeczpospolitą Ludową a Niemiecką Republiką Demokratyczną. Od pierwszego stycznia 1972 r. dokumentem do tego uprawniającym stał się dowód osobisty. W przypadku obywateli PRL dodatkowo musiał znajdować się w nim specjalny stempel, który należało uzyskać we właściwej ze względu na miejsce zamieszkania komendzie Milicji Obywatelskiej. Jak wyjaśniał legnickim „Wiadomościom” dyrektor Biura Paszportów MSW Mieczysław Glanc, wymóg ten zastosowano „aby w miarę możliwości wyeliminować przekraczanie granicy przez tzw. «margines społeczny», co mogłoby narazi na szwank naszą godność narodową”. Przez pierwszy miesiąc obowiązywania nowych przepisów udający się do NRD zobowiązani byli posiadać także bezpłatną kartę ewidencyjną. Poza tym nowe przepisy nie przewidywały ograniczeń w ilości wwożonej do NRD waluty wschodnioniemieckiej (kurs wschodnioniemieckiej marki wynosił 4,80 zł plus 30 proc. opłaty turystycznej, co dawało 6,21 zł z jedną markę) czy też przywożonych stamtąd towarów (zakazane były tylko: broń palna, dzieła sztuki, samochody, narkotyki i pornografia).

Nowy Rok w 1972 r. – podobnie jak w tym roku – wypadł w sobotę. Korzystając z dwóch wolnych od pracy dni tłumy mieszkańców przygranicznych miejscowości ruszyły w odwiedziny do sąsiadów. Przez odbudowany w 1958 r. most graniczny na Nysie Łużyckiej łączący Zgorzelec z Görlitz przeszło w dniach 1­–2 stycznia 1972 r. ponad 48 tys. Ludzi! Co ciekawe, aż 90 procent stanowili obywatele NRD. Wąskim gardłem po polskiej stronie okazał się wymóg stemplowania dowodów osobistych, zabrakło także wspomnianych kart ewidencyjnych. W ciągu pierwszych czterech dni 1972 r. granicę między PRL a NRD w Zgorzelcu, Gubinie, Święcku, Słubicach i Kołbaskowie przekroczyło 14 tys. Polaków i aż 75 tys. Niemców. W kolejnych miesiącach proporcje się wyrównały. Z różnych stron Polski ruszyły do NRD zorganizowane wycieczki, PKP uruchomiły specjalne pociągi turystyczne, swoją ofertę do nowych realiów dostosowała także PKS. Dla wielu Polaków z powojennego wyżu demograficznego wjazd do NRD w latach siedemdziesiątych był pierwszą okazją do przekroczenia granicy państwowej i moment ten zapamiętali na całe życie. Umowa o ruchu granicznym została jednostronnie zawieszona przez władze wschodnioniemieckie w październiku 1981 r. w związku z sytuacją polityczną w Polsce po powstaniu „Solidarności”.