Francesco Petrarca, którego ród wywodził się z Florencji, uznawany jest za jednego z ojców poezji europejskiej. Prawnik z wykształcenia, filolog i literat z zamiłowania, związany był zawodowo z Kurią Papieską w Awinionie. Znakomita znajomość łaciny oraz błyskotliwy umysł przyniosły Petrarce prestiżowe i popłatne stanowisko kanonika świeckiego. Jednak największą sławę miały przynieść mu miłosne wiersze, których adresatką była Laura, miejscowa piękność, którą poeta ujrzał w Wielki Piątek roku 1327 w awiniońskim kościele. Zdarzenie to doczekało się płomiennego, choć lakonicznego westchnienia twórcy: „Błogosławiony dzień, miesiąc, rok, godzina, miejsce, chwila, gdy zostałem więźniem tych dwojga błyszczących oczu” (sonet XLVII).
Uczucie – prawdopodobnie nie wykraczające poza jednostronną fascynację, (Petrarca poślubił inną kobietę, miał z nią potomstwo, był także tercjarzem, członkiem świeckiego zakonu franciszkańskiego) – stało się inspiracją dla najsłynniejszego dzieła Petrarki, cyklu poetyckiego Canzoniere (Śpiewnik), znanego szerzej jako Sonety do Laury. Wiersze napisane zostały w „języku ludowym”, czyli włoskim, uznawanym za odpowiedniejszy dla „lekkiej” twórczości miłosnej niż kojarzona z liturgią i tematyką poważną łacina, którą posługiwał się w większości swoich utworów pisanych prozą i wierszem.
Sonety Petrarki wyznaczyły na kilka stuleci wzorzec europejskiej poezji lirycznej, a nawiązywali do niej także liczni autorzy polscy, od Jana Andrzeja Morsztyna do Antoniego Słonimskiego.
Jak wyglądał Awinion w czasach Petrarki i Laury? Tego domyślać się można oglądając posiadany w zbiorach Działu Kartografii Biblioteki Ossolineum plan miasta. Powstał on w roku 1575, jednak ówczesny układ urbanistyczny miasta uległ tylko nieznacznym zmianom od czasów Poety i jego Muzy…
- Awinion, plan miasta, miedzioryt kolorowany 37 x 47 cm, wydany w tomie 2 dzieła „Civitates Orbium Terrarum”. W północnej części Awinionu, u stóp wzgórza, widoczna jest romańska katedra Notre Dame, gdzie według tradycji Petrarca spostrzegł Laurę wśród wiernych, nawiedzających świątynię w Wielki Piątek 1327 roku .
- Petrarca i Laura – konterfekt imaginowany (portret z wyobraźni) pędzla nieznanego autora, około 1510 r. Francesco ma na głowie laurowy wieniec, symbol geniuszu literackiego. Laura trzyma gałązkę laurową. Oryginał w zbiorach The Ashmolean Museum of Art and Archaeology.
- Katedra Notre Dame w Awinionie, widok współczesny, Wikipedia, domena publiczna.