60 lat Drogi Przyjaźni Polsko-Czechosłowackiej

Sześćdziesiąt lat temu, 18 czerwca 1961 r., otwarta została Droga Przyjaźni Polsko-Czechosłowackiej w Karkonoszach. Jej powstanie było możliwe dzięki rozszerzeniu obowiązującej od 1956 r. tzw. konwencji turystycznej. Był to wielki przełom w porównaniu z sytuacją w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej, kiedy – mimo natrętnej i nadętej propagandy o polsko-czechosłowackiej przyjaźni i braterstwie – granica między oboma państwami stanowiła barierę nie do przekroczenia dla przeciętnego obywatela. Co więcej, po polskiej stronie nawet dostęp w pobliże granicy wymagał uzyskania specjalnej przepustki, a strefy nadgranicznej pilnie strzegły Wojska Ochrony Pogranicza.

Przełom nastąpił dzięki podpisanej we wrześniu 1955 r. umowie o turystycznym ruchu przygranicznym. Na jej podstawie od następnego roku polscy turyści uzyskali możliwość odwiedzenia ściśle wytyczonego obszaru w słowackich Tatrach, a Czesi i Słowacy – naszej części tych gór.  W 1961 r. przedstawiciele PRL i ČSRS zawarli nową umowę rozszerzającą obszar udostępniany turystom z obu krajów o Beskid Niski i Karkonosze. Dokumentem uprawniającym do odwiedzenia kraju sąsiadów była odtąd wydawana przez komendy Milicji Obywatelskiej specjalna karta turystyczna. Pozostawała ona ważna przez trzy miesiące i w tym czasie jej okaziciel mógł dwukrotnie udać się do jednego z trzech obszarów konwencji turystycznej. Osobny punkt umowy z 1961 r. przewidywał utworzenie Drogi Przyjaźni Polsko-Czechosłowackiej prowadzącej grzbietem Karkonoszy od Przełęcz Okraj na Szrenicę. Szlak ten miał być dostępny dla wszystkich bez konieczności posiadania jakichkolwiek przepustek.

Uroczysta inauguracja rozszerzonej konwencji turystycznej w Karkonoszach miała miejsce w niedzielę 18 czerwca 1961 roku. Tego dnia od rana tłumy gromadziły się w pobliżu Przełęczy Karkonoskiej. Przecięcia wstęgi dokonał o godz. 9:30 przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu Bronisław Ostapczuk. Były kwiaty, przemowy, uściski, odegrano hymny państwowe, po czym kawalkada kilkudziesięciu limuzyn wiozących polskich i czeskich oficjeli udała się na objazd obszaru konwencji, a tłumy Polaków i Czechów udały się w odwiedziny do sąsiadów. „Nie brak niestety – narzekała prasa – w tak uroczystym momencie hien przybyłych na granicę, by ośmieszając przede wszystkim siebie zatruć serdeczną atmosferę – handlem”. Już jednak doświadczenia tatrzańskie pokazały, że przepisy konwencji przez mieszkańców obu krajów były wykorzystywane przede wszystkim w celu zakupienia trudno dostępnych w ojczyźnie towarów w sklepach i na bazarach po drugiej stronie granicy. Konwencja turystyczna obowiązywała do roku 1980, kiedy została wypowiedziana przez stronę czechosłowacką w związku z wydarzeniami politycznymi w Polsce. Natomiast na drodze przyjaźni w latach siedemdziesiątych spotykali się polscy i czescy opozycjoniści budując fundamenty prawdziwej, a nie wymuszonej przyjaźni między oboma krajami.

Ten wpis został opublikowany w kategorii Aktualności. Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.