Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans, zainicjowany we Wrocławiu, w 1966 przez wybitnego dyrygenta Andrzeja Markowskiego, stał się fenomenem na skalę europejską. To jeden z najbardziej liczących się w Europie festiwali muzyki poważnej, przede wszystkim ze względu na unikatowy repertuar. Ten niezwykły festiwal łączy to, co dawne, tradycyjne, z dynamiką współczesnego świata. „Brak granic” kulturowych, religijnych, historyczno-geograficznych stanowiła cechę charakterystyczną tego festiwalu. Koncerty odbywały się głównie w zabytkowych obiektach Wrocławia takich jak gotyckie kościoły, wrocławski Ratusz, Arsenał czy Oratorium Marianum. Atmosfera festiwalu i jego organizacja przyciągały artystów najwyższej klasy.
W Dziale Dokumentów Życia Społecznego Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, w ciągu wielu lat, zebrano większość materiałów dokumentujących działalność Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans. Gromadzone od 1966 roku przez kolejne lata materiały to programy, afisze, zaproszenia, informatory, recenzje prasowe, albumy, plakaty, fotografie. Z wymienionych zbiorów dokumentów plakat zasługuje na szczególną uwagę. Jest on formą dokumentu-dzieła, która zawiera w sobie zarówno historię ujętą w słowach i liczbach, osadzoną w realiach epoki, jak i ulotny emocjonalny klimat festiwalu. Niezwykłość plakatu muzycznego polega na tym, że stara się w graficznej formie, która przetrwa dziesiątki lat przedstawić to, co trwa tylko chwilę. Uwiecznienie na druku ulotnym jakim jest plakat, najbardziej ulotnej sztuki – muzyki stanowi wielkie artystyczne wyzwanie.
Plakaty towarzyszące kolejnym edycjom festiwalu stanowią zbiór reprezentatywny dla życia kulturalnego Wrocławia i wrocławskiego plakatu muzycznego. Wiele z nich jest sygnowana przez autorów, takich jak Tadeusz Ciałowicz, Rafał Ołbiński, Adam Rząsa, Eugeniusz Get–Stankiewicz. Cechą charakterystyczną wszystkich plakatów, bez względu na to, jak bardzo abstrakcyjną formę mógł przyjąć plakat, są elementy kojarzone z muzyką.
Niezwykle cenne są plakaty pochodzące z pierwszych edycji festiwalu, w większości są sygnowane. Od 1976 – XI edycji, aż do 2003 roku – 38 edycji festiwalu, rozpoczyna się cykl plakatów stanowiących reprodukcję dzieł malarskich i grafiki. Przez wiele lat ten typ plakatu był rozpoznawalną formą promocji festiwalu. Warto zauważyć, że większość z nich przedstawia reprodukcje bardzo cennych dzieł pochodzących z kolekcji polskich muzeów: Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowego w Warszawie. Część plakatów Wratislavia Cantans to promocja skarbów polskiego muzealnictwa oraz światowego malarstwa.
Od 2004 roku rozpoczyna się ponownie, trwający do tej pory cykl barwnych plakatów autorskich o dużej sile symbolicznego przekazu. Zaczęły pojawiać się także plakaty będące projektami fotograficznymi – popularną obecnie formą wizualnej projekcji.
Warto mieć świadomość, że plakaty tworzone na zapotrzebowanie konkretnej edycji festiwalu, są dziełami nie do odtworzenia w późniejszym czasie, co każdemu z nich nadaje niepowtarzalną wartość.
Tekst na podstawie:
Liliana Nawrot-Łakomiec, Wratislavia Cantans na plakacie, w: Rocznik Wrocławski, t. 13/14, Wrocław 2016.
- Wratislavia Cantans I Festiwal Oratoryjno Kantatowy, 14-18 VIII 1966, program, projekt okładki Tadeusz Ciałowicz
- VII Wrocławski Festiwal Oratoryjno-Kantatowy Wratislavia Cantans, 1-6 IX 1972, aut. plakatu Adam Rząsa.
- VIII Oratorien u. Kantaten Festival „Wratislavia Cantans”, 31 VIII – 5 IX 1973, aut. plakatu Stanisław Brzezicki, Janusz Matzner.
- X Wratislavia Cantans Festiwal Oratoryjno-Kantatowy, 31 XVIII – 5 IX 1975, aut. plakatu Stanisław M. Brzezicki, Janusz Matzner.
- Wratislavia Cantans XII Festiwal Oratoryjno-Kantatowy, 1-6 IX 1977, sygn. Sacha, fot J. Nowicki.
- XIII Międzynarodowy Festiwal Oratoryjno-Kantatowy Wratislavia Cantans, 1-7 IX 1978, fot. Z. Holuka. J. G. Plater; na plakacie: alegoria czterech temperamentów, ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
- 15th International Oratorio-Cantata Festiwal Wratislavia Cantans, 2-7 IX 1980, proj. graf. M. Brzezicki, fot. Jerzy Nowakowski; na plakacie: A. Aleksandris (from Ubielski), The Bacchante with tambourine, Muzeum Narodowe w Poznaniu.
- XVII Międzynarodowy Festiwal Oratoryjno-Kantatowy Wratislavia Cantans, 1-7 IX 1982, fot. Jerzy Nowakowski; na plakacie: Jan Cossiers, Pięć zmysłów, ze zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu.
- XVIIIth Internationala Oratorio Cantata Festival Wratislavia Cantans ’83, 1-7 IX 1983, fot. Jerzy Nowakowski, proj. graf. Jerzy Bogaczewicz; na plakacie: Ferdynad Pinck, A concert at the sultan’s court; Muzeum Narodowe w Poznaniu.
- XXII International Oratorio-Cantata Festival Wratislavia Cantans, 1-10 IX 1987, proj. graf. Jerzy Bogaczewicz, fot. Teresa Żółtawska; na plakacie: Augustin Stom, Apollo, Muzeum Narodowe w Warszawie.
- XXVIII Międzynarodowy Festiwal oratoryjno-kantatowy Wratislavia Cantans, 5-18 IX 1993, proj. graf. Roman Kowalik, fot. Marek Trzeciakowski; na plakacie: fragment plafonu w Auli Leopoldina Uniwersytetu Wrocławskiego.
- XXX Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans, 3-16 IX 1995, proj. graf. Roman Kowalik, fot. Żółtawska-Huszcza; na plakacie: Hendrik ter Brugghen, Król Dawid grający na harfie (…), Muzeum Narodowe w Warszawie.
- XXXI Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans, Muzyka i Sztuki Piękne, 1-5 IX 1996, proj. graf. [T. Sawa-Borysławski]; na plakacie: Giovanni Guercino, Święty Franciszek z grającym aniołem.
- 37. Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans 2002, proj. graf. nar@is.pl; na plakacie: Aubrey Beardsley – grafika z cyklu Salome, Eros i Thanatos.
- 39 – Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans, 10-19 września 2004, aut. plakatu Rafał Ołbiński.
- 40 Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans, 9-20 września 2005, aut. plakatu T. Walenta.
- 41 Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans, 9 września – 1 października 2006, aut. Plakatu Eugeniusz Get-Stankiewicz.
- 43. Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans, 4-14 września 2008, koncepcja wizerunku Mieszko Budzyński.
- 44. Wratislavia Cantans, 5-20 września 2009, aut. plakatu Magdalena Wosik.
- 46. Międzynarodowy Festiwal – International Festival Wratislavia Cantans, 2-18 września/September 2011, aut. plakatu Wiesław Rosocha.
- 52. Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans, 7-17 września 2017, aut. plakaty Tomasz Bogusławski.
Tekst, wybór i opisy: Liliana Nawrot-Łakomiec | Dział Dokumentów Życia Społecznego ZNiO
Wykonanie strony: Andrzej Kraska-Lewalski | Dział Dokumentów Życia Społecznego ZNiO