Dziś przypada 75. rocznica inauguracji polskich uczelni wyższych we Wrocławiu – Uniwersytetu i Politechniki.  Wydarzenie to było niejako zwieńczeniem zapoczątkowanej ponad rok wcześniej pracy nad stworzeniem we Wrocławiu polskiego ośrodka uniwersyteckiego. Trzy dni po kapitulacji Festung Breslau, 9 maja 1945 r. z Krakowa przybyła do zrujnowanej stolicy Dolny Śląsk Grupa Naukowo-Badawcza, na której czele stał profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie Stanisław Kulczyński. Jej członkowie niezwłocznie przystąpili do prac organizacyjnych oraz zabezpieczania budynków miejscowych uczelni wyższych. Zorganizowano Akademicką Straż Bezpieczeństwa, która miała pilnować ocalałego majątku przed maruderami i szabrownikami. W dniu 24 sierpnia 1945 roku ukazał się rządowy dekret „o przekształceniu Uniwersytetu Wrocławskiego i Politechniki Wrocławskiej na polskie państwowe szkoły akademickie”. Obie uczelnie w okresie organizacyjnym miały funkcjonować wspólnie, z jednym rektorem (został nim prof. Kulczyński), senatem oraz administracją. W dniu 6 września 1945 r. odbył się pierwszy po wojnie wykład na Uniwersytecie Wrocławskim, który wygłosił prof. Ludwik Hirszfeld. Wysłuchali go członkowie Straży Akademickiej – studentów jeszcze wówczas na wrocławskich uczelniach nie było. Zapisy na studia uruchomiono dwa miesiące później, a regularne wykłady ruszyły 15 listopada. Rok akademicki 1945/1946 rozpoczął się bez oficjalnej inauguracji. Ta miała miejsce dopiero 9 czerwca 1946 r. i została włączona w wielką kampanię propagandową przed tzw. referendum ludowym, jako kulminacyjny punkt Dni Kultury Polskiej na Ziemiach Zachodnich.

Dzień przed uroczystą inauguracją, w sobotę 8 czerwca 1946 r. odbyło się  przekazanie zbiorów biblioteki miejskiej uczelniom wrocławskim oraz otwarcie czytelni uniwersyteckiej przy ul. Szajnochy. Zasadnicza części inauguracji rozpoczęła się nazajutrz o godz. 8:30 nabożeństwem w kościele uniwersyteckim sprawowanym przez administratora apostolskiego Dolnego Śląska ks. Karola Milika. Był to jeszcze czas, w którym komuniści – mając świadomość nikłego poparcia w społeczeństwie i słabości swojej władzy – starali się nie wchodzić w otwarty konflikt z Kościołem, a obrzędy religijne towarzyszyły różnym wydarzeniom o charakterze państwowym. Zasadnicza część uroczystości inauguracyjnych odbyła się w auli uniwersyteckiej w obecności m.in. Władysława Gomułki, Jakuba Bermana, podsekretarza stanu w Ministerstwie Oświaty Władysława Bieńkowskiego oraz przedstawicieli licznych placówek dyplomatycznych. Wykład inauguracyjny wygłosił prof. Kulczyński. Po kolejnych przemówieniach uroczystość zakończyła się promocja pierwszych jedenastu doktorów polskiego Uniwersytetu Wrocławskiego.

Inauguracja wrocławskich wyższych uczelni była symbolicznym zakończeniem trudnego procesu ich organizacji na gruzach zniszczonego miasta. Wykorzystano do tego wiedzę, doświadczenie i zapał wielu uczonych, przede wszystkim ze środowiska lwowskiego, którym nie było po drodze z nową władzą. Wkrótce po inauguracji rozpoczął się proces upolityczniania wrocławskich (i nie tylko) uczelni wyższych zakończony wydarzeniem równie symbolicznym – nadaniem w 1952 roku Uniwersytetowi Wrocławskiemu imienia Bolesława Bieruta.