Plakat
3 października 2019 r. w Czytelni Głównej Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. W. Stefanyka odbyła się uroczystość przekazania kopii cyfrowych Archiwum Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki.
Decyzją niemieckich władz okupacyjnych Archiwum zostało wywiezione ze Lwowa razem z polskimi zbiorami bibliotecznymi w początkach 1944 roku. W maju 1945 roku zostało odnalezione we wsi Zagrodno (Adelin) koło Złotoryi. Podzielono je między dwie polskie instytucje: Bibliotekę Narodową w Warszawie i Zakład Narodowy im. Ossolińskich. W latach 1997-2000 Biblioteka Narodowa, powołując się na ustalenia Międzyrządowej Komisji Polsko-Ukraińskiej ds. ochrony i zwrotu dóbr kultury utraconych i bezprawnie przemieszczonych podczas II wojny światowej, przekazała stronie ukraińskiej kopie znacznej części Archiwum. Na prawie 30 tys. mikrofilmów znalazły się m.in. archiwa działalności Ukraińskiej Republiki Ludowej, Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej, Ukraińskiej Armii Halickiej i działaczy ukraińskich, m.in. Ołeny Kysiłewskiej, Jewhena Archipenki i Dmytra Doncowa. Od tego czasu są one dostępne dla badaczy ukraińskich w Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym we Lwowie. W minionych latach została opracowana ostatnia jego część – Archiwum Legionu Ukraińskich Strzelców Siczowych, którą zeskanowano w 2019 r.
Od 2003 r. w ramach współpracy Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu i Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. W. Stefanyka trwa opracowanie i skanowanie ossolińskich historycznych kolekcji we Lwowie. Do tej pory wykonano prawie 5 mln. skanów rękopisów, czasopism i rysunków należących przez wojną do Ossolineum. W 2018 r. dyrekcja Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. W. Stefanyka wystąpiła do dyrekcji Ossolineum i Biblioteki Narodowej z prośbą przekazania skanów Archiwum Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki. Powołując się na ustalenia Międzyrządowej Komisji Polsko-Ukraińskiej ds. ochrony i zwrotu dóbr kultury utraconych i bezprawnie przemieszczonych podczas II wojny światowej, 17 października 2018 r. dyrektorzy Biblioteki im. Stefanyka i Ossolineum podpisali umowę dotyczącą digitalizacji Archiwum Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki. Rok później oficjalnie przekazano stronie ukraińskiej cyfrowe kopie w liczbie ponad 314 tys. skanów. Podczas uroczystości zawartość Archiwum i jego losy przedstawiła jego badaczka, pracowniczka Wydziału Rękopisów Biblioteki im. Stefanyka, Halyna Swarnyk. Z serdecznym podziękowaniem dla strony polskiej wystąpili znani ukraińscy naukowcy, m.in. prof. Zinowij Nazarczuk, dyrektor Zachodniego Centrum Naukowego Ukraińskiej Akademii Nauk; prof. Roman Kusznir, dyrektor Towarzystwa Naukowego Szewczenki; prof. Igor Soliar, dyrektor Instytutu Ukrainoznawstwa im. Iwana Krypiakiewycza i prof. Stepan Pawłuk, dyrektor Instytutu Ukrainoznawstwa Ukraińskiej Akademii Nauk.
