Przykłady obiektów poddawanych zabiegom konserwatorskim i introligatorskim

Ustawowy obowiązek właściwej ochrony zbiorów w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich realizowany jest przez Głównego Konserwatora Zbiorów i podlegającego mu Działu Głównego Konserwatora Zbiorów oraz Pracowni Introligatorskiej.

Kontakt:
Dział Konserwacji
ul.Szewska 37, Wrocław
(71) 335 64 71
Pracownia Introligatorska
ul.Szewska 37, Wrocław
(71) 335 64 75

Do zadań Działu Konserwacji należy szeroko pojęta opieka nad zbiorami ZNiO, na którą składają się poniższe zagadnienia:

• kontrola warunków przechowywania i ekspozycji zbiorów;
• nadzór nad właściwym przygotowaniem zbiorów do wypożyczeń wewnętrznych i zewnętrznych, przygotowanie ekspertyz oraz raportów konserwatorskich;
• wykonywanie konserwacji zbiorów specjalnych o artystycznym charakterze, dużej wartości historycznej, muzealnej, gdzie każdy obiekt musi być traktowany indywidualnie; są to zbiory pochodzące z działów: Działu Sztuki, Gabinet Kartograficzny, Dział Starych Druków, Dział Rękopisów, a także najcenniejsze obiekty pochodzące z Działu Dokumentów Życia Społecznego oraz Działu Przechowywania i Udostępniania Nowych Druków Zwartych (zbiory XIX-XX wieczne, wydania bibliofilskie, cimelia, zbiór plakatów, druków ulotnych); konserwacja zbiorów Działu Numizmatycznego: monet, medali, orderów oraz innych obiektów z metalu;
• wykonywanie indywidualnych opakowań ochronnych – pudeł, teczek do konserwowanych obiektów;
• wykonywanie passe-partout zbiorów Działu Sztuki, Gabinetu Kartograficznego zarówno opraw magazynowych jak i wystawienniczych;
• opracowywanie dokumentacji konserwatorskiej prowadzonych prac;
• opracowywanie nowych metod konserwacji zbiorów w oparciu o najnowsze osiągnięcia naukowe oraz własne prace badawcze.

Od 2007 roku Dział Konserwacji opracowuje założenia programowe do wniosków w celu pozyskania dotacji ze środków Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

• 2007–2009 Konserwacja i digitalizacja zbiorów Biblioteki Zakładu Narodowego im Ossolińskich we Wrocławiu
• 2013–2014 Konserwacja najwartościowszych rękopisów ze zbiorów Ossolineum
• 2014–2015 Konserwacja 200 bezcennych dokumentów na 200-lecie Ossolineum – etap I oraz etap II, zakończenie realizacji zadania
• 2016 – Konserwacja literackich i historycznych rękopisów z ossolińskich zbiorów dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
• Muzeum Pana Tadeusza – innowacyjna przestrzeń – edukacja przez kulturę (Założenia dotyczące konserwacji zabytków bibliotecznych przewidzianych do ekspozycji na wystawach w Muzeum Pana Tadeusza).

W 2014 roku opracowano założenia programowe do kolejnych wniosków (na lata 2015–2016):

• Konserwacja literackich i historycznych rękopisów z ossolińskich zbiorów
• Konserwacja zabytkowych ksiąg drukowanych ze zbiorów Ossolineum (we współpracy z Działem Starych Druków ZNiO)
• Kwerenda rysunku polskiego Muzeum Książąt Lubomirskich w zbiorach Biblioteki im. W. Stefanyka we Lwowie (we współpracy z Działem Sztuki ZNiO oraz z przedstawicielem ZNiO we Lwowie)

W 2012 roku z okazji setnej rocznicy utworzenia Introligatorni w Ossolineum Dział Konserwacji przygotował wystawę „Głoś z dumą i chlubą, żeś introligatorem…” 100 lat Introligatorni w Ossolineum.

Sesje naukowe i warsztaty zorganizowane przez Dział Konserwacji:

• Zastosowania metod fizykochemicznych w obszarze interdyscyplinarnych badań dziedzictwa kulturowego, 19 marca 2012;
• Konserwacja i badania zabytków rękopiśmiennych, 20–21 listopada 2014.
• Konserwacja i badania dokumentów uwierzytelnionych pieczęciami, 11 grudnia 2015 r
• Sesja i wystawa kończąca projekt konserwacji  literackich i historycznych rękopisów z ossolińskich zbiorów, 9 grudnia 2016 r.
• Warsztat promujący Krajowe Centrum Badań Nad Dziedzictwem – 19 stycznia 2017. Podsumowanie warsztatów

Dział Konserwacji zatrudnia 3 dyplomowanych konserwatorów papieru i skóry, starszego mistrza introligatorskiego i renowatora metalu. Funkcję kierownika pracowni oraz Konserwatora Zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich pełni mgr Katarzyna Kroczak.

Pracownia Introligatorska wykonuje poniższe zadania:

• oprawa książek i współczesnych czasopism;
• odkwaszanie książek, czasopism, dokumentów życia społecznego;
• zabezpieczanie i oprawa książek i czasopism posiadających oryginalne, indywidualne oprawy, z zastosowaniem metod pozwalających na zachowanie cech oryginału;
• oprawa rękopisów współczesnych;
• wykonywanie opakowań ochronnych na zbiory ZNiO: pudeł, teczek, obwolut;
  wykonywanie dezynfekcji zbiorów w komorze fumigacyjnej.

W Pracowni Introligatorskiej zatrudnionych jest obecnie 7 introligatorów, w tym 2 z tytułem starszego mistrza introligatorskiego. Kierownikiem pracowni jest mgr Krzysztof Palka.

Opracowanie:
Małgorzata Grocholska i Katarzyna Kroczak