Eugeniusz Get Stankiewicz (14.05.1942 – 10.04.2011), fot. Andrzej Niedźwiecki, 2002

Trzeba długo żyć, żeby poczuć smak rzeczy najprostszych

Eugeniusz Get-Stankiewicz: wywiad z artystą przeprowadzony przez Mirosława Ratajczaka [w:] „Format. Pismo Artystyczne”, nr 20-21, 1995, s. 37.

Get na wernisażu wystawy pt. Miedzioryt towarzyski w Auli ZNiO, 14 stycznia 2003, fot. A. Niedźwiecki

Eugeniusz Get-Stankiewicz (1942-2011) zajmował się grafiką, rysunkiem, miedziorytnictwem, malarstwem oraz projektowaniem plakatów. Różnorodna działalność plastyka sprawiły, że stał się jednym z artystycznych symboli związanych z Wrocławiem.

Eugeniusz Get Stankiewicz przed Domkiem Miedziorytnika, 2005

W 2011 roku Get Stankiewicz podarował Zakładowi Narodowemu im. Ossolińskich część swojego dorobku. Do Działu Dokumentów Życia Społecznego trafiły przede wszystkim plakaty, które stanowią najbardziej charakterystyczną i rozpoznawalną część jego działalności artystycznej. Twórczość Geta-Stankiewicza wpisuje się w jedno z najciekawszych i najwartościowszych zjawisk w polskiej sztuce współczesnej po 1945 roku, jakim jest sztuka plakatu autorskiego, a także tradycje wypracowane przez polską szkołę plakatu. 

Plakat autorski, jako „artystyczny przekaz wizualny” charakteryzuje się dużą siłą oddziaływania przy jednoczesnym minimalnym użyciu środków, które miały nadać metaforyczną, symboliczną moc przekazywanej poprzez niego treści. Prezentowane plakaty Geta-Stankiewicza w nowatorski sposób przedstawiają tematy polityczno-społeczne oraz artystyczne. Znakiem rozpoznawczym jego dzieł, swoistą sygnaturą był groteskowy autoportret. Ta grupa plakatów jest najbardziej kojarzona z twórczością Geta-Stankiewicza.

Eugeniusz Get Stankiewicz, fot. Tadeusz Drankowski, 1980

Z bogatego zbioru plakatów przechowywanych w Dziale Dokumentów Życia Społecznego ZNiO zostały wybrane prace związane z ważnymi projektami artystycznymi i kulturalnymi w skali nie tylko regionu, ale też i całego kraju. Prezentowane plakaty w sposób szczególny odzwierciedlają wydarzenia społeczno-kulturalne związane Wrocławiem. Życie wrocławskiej awangardy koncentrowało się wówczas głównie w studenckich klubach, będących miejscem dla działalności teatrów, grup literackich, plastyków,

Eugeniusz Stankiewicz na tle plakatu, własnego autorstwa, 41 Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans, fot. Janusz Stankiewicz, 6 września 2006

wydawnictw, festiwali. Studenckie teatry Gest i Kalambur oraz Teatr Laboratorium tworzyły, między innymi, artystyczny klimat Wrocławia. To dla nich projektował swoje pierwsze plakaty Get-Stankiewicz. Wrocław lat 60. i 70. był miejscem wielu imprez, często o charakterze międzynarodowym. Do najważniejszych należały: Przegląd Piosenki Aktorskiej, Jazz nad Odrą, Ogólnopolski Festiwal Teatrów Lalek w Opolu, rozpropagowane nie tylko w Polsce, ale i na świecie Wrocławskie Spotkania Teatrów Jednego Aktora WROSTJA oraz Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans.

W swoich pracach artysta poruszał różnorodne zagadnienia. Dla niektórych tematem były współczesne mu wydarzenia społeczne i polityczne, inne z kolei dotyczyły ponadczasowych i ponad kulturowych wartości oraz postaw moralnych, co najlepiej odzwierciedla jeden z jego bardziej znanych plakatów Zrób to sam = Do it yourself.

Zrób to sam = Do it yourself, Wrocław, 1981

Tworzył również dzieła o charakterze społecznym oraz reklamowym. Sztuka filmowa także była obszarem w którym Get-Stankiewicz czuł się bardzo dobrze. Prace artysty bywały nierzadko ilustracją do arcydzieł narodowych wystawianych na deskach całego kraju. Jego interpretacje dzieł literatury na plakacie z jednej strony prowokowały odbiorców do myślenia, odkrycia ukrytych znaczeń, z drugiej zaś pozwalały utrwalić tożsamość kulturową i narodową. Warto tu choćby wspomnieć plakaty do Dziadów Adama Mickiewicza (1987, Teatr Polski w Poznaniu) i do Wesela Stanisława Wyspiańskiego (1987, Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi), a także współczesnych mu mistrzów literatury, jak chociażby do Śmiesznego staruszka Tadeusza Różewicza (2001, Wrocławski Teatr Lalek).

Artysta należał do nieformalnej grupy artystycznej

Get, lata 70. XX w.

określanej jako „wrocławska czwórka” (Jan Jaromir Aleksiun, Jerzy Czerniawski, Jan Sawka, Eugeniusz Get-Stankiewicz), która powstała po słynnej wystawie w 1976 roku w Muzeum Plakatu w Wilanowie. Choć każdy z artystów prezentował odmienny styl, a ich drogi ostatecznie się rozeszły, przez pewien czas tworzyli wspólnie artystyczny klimat Wrocławia. Koncepcją artystyczną Geta-Stankiewicza z tej wystawy jest instalacja w formie wielkiej marynarki, na której zostały umieszczone miniaturki znaczków i nalepek towarzyszących studenckim imprezom. Podobnym dziełem Geta jest tablica – instalacja plastyczna, na której, jak na marynarce zostały umieszczone znaczki i nalepki. Zebrana kolekcja ma charakter unikatowy.

Tablica, która jest przechowywana w Dziale Dokumentów Życia Społecznego ZNiO została po raz pierwszy zaprezentowana na wystawie: „77 urodzinowa wystawa Eugeniusza Geta Stankiewicza”.

Tekst: Liliana Nawrot-Łakomiec | Dział Dokumentów Życia Społecznego ZNiO

Wykonanie strony: Andrzej Kraska-Lewalski | Dział Dokumentów Życia Społecznego ZNiO

• Plakaty Geta (wybór)
• Tablica z plakietkami, nalepkami i przypinkami wykonana przez Geta i Michała Kasprowskiego (współrealizator)