Charakterystyka i historia

Zbiory czasopism będące chlubą Ossolineum należały przed wojną do największych i najkompletniejszych w kraju, niejednokrotnie czasopisma znajdujące się w bibliotece były jedynymi istniejącymi zachowanymi egzemplarzami.
Pierwsze tytuły pochodziły z kolekcji założyciela oraz darowizn. Z uwagi na bardzo krótki okres wydawniczy czasopism w pierwszej połowie XIX w. dużo wysiłku wymagało ich gromadzenie. Pomoc w tym zakresie okazywało społeczeństwo, nierzadko środowiska emigracyjne, dzięki temu Ossolineum posiadało pokaźną kolekcję wydawnictw polonijnych tamtego okresu. Do zbiorów wprowadzano wyłącznie czasopisma polskie, najwięcej pochodziło z Galicji. Zmiany w profilu gromadzenia nastąpiły w drugiej połowie XIX w. Wtedy włączono do zbiorów czasopisma obce. Prawdziwe zmiany jednak, szczególnie ilościowe, nastąpiły w XX w. Rozpoczęto prenumeratę, w 1912 roku nabywano w tej formie już 95 tytułów na 283 gromadzone. W wyniku przyznania Ossolineum egzemplarza obowiązkowego w 1927 roku Rozporządzeniem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego oraz Ministra Spraw Wewnętrznych, w okresie do 1939 ilość tytułów bieżących wzrosła do 1700.
Przedwojenna kolekcja czasopism liczyła 4989 tytułów, do Wrocławia trafiła niewielka tylko jej część, składało się na nią 1293 tytuły i tylko 706 było w komplecie, wśród nich cenne czasopisma z okresu powstań narodowych, Wielkiej Emigracji oraz liczne czasopisma naukowe. Wśród zatrzymanych dużą grupę stanowią dzienniki – chluba przedwojennego Ossolineum – oraz wydawnictwa emigracyjne.
W okresie lwowskim czasopisma gromadzone i przechowywane były łącznie z drukami zwartymi, stanowiąc integralną część księgozbioru. Wrocławskie Ossolineum otworzyło nowy rozdział w historii kolekcji. Podjęto decyzję o wydzieleniu czasopism z całego zbioru, zostały one ponownie skatalogowane z zachowaniem lwowskiej sygnatury i są uzupełniane do dziś. Aktualnie gromadzonych jest rocznie ok. 2000 tytułów .
Zasady gromadzenia czasopism we Wrocławiu uległy zmianie. Nie posiadające egzemplarza obowiązkowego Ossolineum zasadniczą cześć zbiorów pozyskiwało z kupna, było to niezwykle trudne zadanie, w efekcie w 1950 roku podjęto decyzję o prenumeracie.
Profil gromadzenia czasopism w Ossolineum wynika z profilu gromadzenia zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Znajdziemy tu przede wszystkim naukowe czasopisma humanistyczne z zakresu literaturoznawstwa, językoznawstwa, historii, historii sztuki, filozofii, socjologii, bibliotekoznawstwa, a także pedagogiki, psychologii, religioznawstwa, posiadamy w zbiorach wybrane czasopisma popularne dla szerokiego grona odbiorców, prasę dla dzieci, kobiet, renomowane czasopisma popularno-naukowe, satyryczne, wydawnictwa urzędowe takie jak dzienniki ustaw, dzienniki urzędowe. Ważną grupą czasopism są wydawnictwa emigracyjne – naukowe z zakresu humanistyki, oficjalne organy polskich instytucji politycznych, społecznych i kulturalnych, wydawnictwa periodyczne wydawane wśród większych skupisk Polonii.
Mimo, że kolekcja czasopism XIX i pierwszej połowy XX wieku przechowywanych w Ossolineum wciąż należy do jednej z najbogatszych w Polsce, nadal pozyskiwane są czasopisma retrospektywne, nabywane od oferentów prywatnych, podczas aukcji i ofert antykwarycznych. Rynek antykwaryczny oferuje wiele interesujących materiałów uzupełniających zbiory.
Aktualnie dział Nowych druków Ciągłych jest w posiadaniu kolekcji składającej się z ponad 35 000 tytułów czasopism polskich i zagranicznych w 221 820 vol. (stan na koniec 2019 r.).
Zakład Narodowy im. Ossolińskich prowadzi działalność zabezpieczającą zbiory przed zniszczeniem. Czasopisma poddawane są nie tylko konserwacji czy oprawie. W celu zachowania egzemplarzy w jak najlepszym stanie zmikrofilmowano najcenniejsze materiały. Zabezpieczone w ten sposób tytuły traktowane jako egzemplarze archiwalne, a dostępne są w mikrofilmie w Dziale Mikroform.
Od 2003 roku prowadzone są w dziale badania nt. prasy polskiej przechowywanej w Lwowskiej Narodowej Naukowej Bibliotece Ukrainy im. Wasyla Stefanyka we Lwowie. Częścią tego zasobu jest przedwojenna kolekcja ossolińska. Podjęte prace zaowocowały powstaniem katalogu, który zawiera opisy 8962 tytułów czasopism. Na jego podstawie wydzielono tytuły niewystępujące z bibliografiach, niedostępne lub rozproszone w bibliotekach krajowych i zdigitalizowano je. Dzięki digitalizacji czasopism zaistniała realna możliwość przywrócenia do obiegu naukowego i kulturalnego dotychczas praktycznie niedostępnej części zbioru prasy polskiej, z którego czytelnicy mogą korzystać w wersji online na stronie http://bazy.oss.wroc.pl/kzc/view.php.