Zbiory starych druków Zakładu Narodowego im. Ossolińskich są sukcesywnie digitalizowane i udostępniane online. Ossolińskie cymelia drukowane z XV-XVIII w. zeskanowano i udostępniono w Dolnośląskiej Bibliotece Cyfrowej dzięki dwóm projektom realizowanym w Ossolineum w latach 2007–2013.
W ramach pierwszego projektu pt. Konserwacja i digitalizacja zbiorów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu realizowanego w latach 2007–2009 dzięki środkom Mechanizmu Gospodarczego EOG zeskanowano ponad 5 000 woluminów najcenniejszych starych druków z zasobów Ossolineum: wszystkie inkunabuły, czyli druki XV-wieczne, polonika, czyli druki wydane w Polsce lub dotyczące Polski, które reprezentują główny profil gromadzenia ZNiO, oraz ilustrowane druki obce. Były wśród nich m.in. najdawniejsze druki tłoczone na ziemiach polskich przez wędrownych drukarzy w latach 70. XV wieku, Kronika świata Hartmanna Schedla z pierwszą panoramą Wrocławia, Krakowa i Nysy z 1493 r., ręcznie kolorowana Cosmographia Ptolemeusza z 1482 r., iluminowany mszały i Biblie, a także zabytki piśmiennictwa renesansowego takie jak pierwsze wydanie De revolutionibus Mikołaja Kopernika z 1543 roku czy unikatowe pierwodruki Jana Kochanowskiego, Mikołaja Reja, Piotra Skargi, Andrzeja Frycza-Modrzewskiego. Ossolińska kolekcja poloników XVI w. stanowi największy w Polsce zbiór druków tego stulecia. Zgromadzone tu zostało ponad 73% wszystkich druków polskich wydanych w tym czasie, w tym ponad 85% edycji krakowskich, a także ponad 30% książek dotyczących Polski lub autorów polskich drukowanych za granicą. W trakcie realizacji projektu EOG 1/3 tego zasobu udostępniono w wersji cyfrowej. Projekt obejmował także digitalizację druków XVII w., w tym dzieła najważniejszych ówczesnych pisarzy takich jak Maciej Kazimierz Sarbiewski, druki z ariańskiej oficyny wydawniczej działającej w Rakowie, oraz bogato ilustrowane dzieła astronomiczne Jana Heweliusza, rozprawy przyrodnicze Jana Jonstona i zielnik Szymona Syreńskiego. W projekcie zdigitalizowano także ponad 1 000 książek z czasów saskich i stanisławowskich, w tym literaturę piękną i polityczną m.in. Ignacego Krasickiego i Hugona Kołłątaja, a także staropolskie kalendarze i czasopisma.
Podczas drugiego projektu digitalizacyjnego pt. System upowszechniania piśmienniczych zbiorów specjalnych Ossolineum we Wrocławiu poprzez digitalizację i publikację internetową jako promocja i popularyzacja dziedzictwa kulturowego, realizowanego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego przy wsparciu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego w latach 2010–2012, kontynuowano skanowanie najcenniejszych i najrzadszych starych druków. Zdigitalizowano wówczas dzieła najbardziej znanych pisarzy polskich oraz rzadkości bibliograficzne wieku XVI, np. Mikołaja Reja, Marcina Kromera, Łukasza Górnickiego, druki urzędowe z pierwszym zbiorem prawa polskiego – Statutami Jana Łaskiego z 1506 r., pierwsze przekłady Biblii na język polski: katolicką Biblię Leopolity z 1560 r., kalwińską Biblię brzeską z 1563 r., ariańska Biblię nieświeską z 1572 r., a także pierwsze wydanie Biblii w tłumaczeniu Jakuba Wujka z 1599 r. Udostępniono online także utwory pisarzy i poetów epoki baroku i oświecenia: Wacława Potockiego, Wespazjana Kochowskiego, Adama Naruszewicza, pionierskie podręczniki Komisji Edukacji Narodowej itp. W projekcie zdigitalizowano także najciekawsze druki związane z Dolnym Śląskiem, np. autorstwa Angelusa Silesiusa.
Stare druki zeskanowane w ramach opisanych projektów zostały udostępnione na platformie Dolnośląskiej Biblioteki Cyfrowej. Umieszczono tam około 10 000 tytułów, co stanowi około 15% starodrucznych zbiorów ossolińskich. Od początku funkcjonowanie DBC do końca 2019 roku skorzystało z nich zdalnie ponad 1 100 000 użytkowników.
W Ossolineum trwa także sukcesywna digitalizacja własna zbiorów przy udziale Działu Reprografii Zakładu. Obecnie realizowany jest projekt skanowania tzw. leopolitanów z kolekcji starych druków, czyli druków wydanych we Lwowie do 1800 r. włącznie.
Wyszukiwarki:
Stare druki zdigitalizowane w Projekcie Norweskim
Stare druki zdigitalizowane w Projekcie Marszałkowskim
Dolnośląska Biblioteka Cyfrowa