Wśród najnowszych i najciekawszych nabytków Działu Starych Druków Biblioteki Ossolineum warto wymienić druk pt. Богогласникъ (Bohohłasnyk), który jest uważany za pierwszą antologię ukraińskiej pieśni duchowej. Zbiór obejmuje ok. 250 utworów śpiewanych podczas nabożeństw w zachodnioukraińskich cerkwiach. Dominują w nim pieśni powstałe od czasu zawarcia unii kościelnej w językach cerkiewnosłowiańskim i ruskim (staroukraińskim), ale znaleźć w nim można również pieśni w języku polskim i po łacinie. Książka zawiera utwory różnych autorów śpiewane z okazji świąt pańskich, maryjnych i ku czci wybranych świętych. Źródła zamieszczonych w tomiku pieśni stanowią teksty biblijne, m. in. psalmy, a także ustna twórczość ludowa.

O popularności książki świadczą wielokrotne jej wznowienia, do 1900 roku ukazało się bowiem 14 edycji wydanych w Poczajowie, Przemyślu, Lwowie, Kijowie, Chełmie oraz w Petersburgu. Pierwsze wydanie Bohohłasnyka ukazało się w Poczajowie w drukarni bazylianów z datą 1790 na stronie tytułowej. Ze względu na problemy techniczne książka faktycznie została opublikowana dopiero w 1791 roku. Druk zdobiono licznymi winietami drzeworytowymi z przedstawieniami świętych oraz scen biblijnych. Jedna z winiet zawiera wizerunek ikony Matki Bożej Poczajowskiej.

***

Ossoliński egzemplarz Bohohłasnyka (sygn. XVIII-57704) pochodzi nie z pierwszej, lecz z którejś z kolejnych edycji wydrukowanych w Poczajowie na początku XIX wieku, najprawdopodobniej w 1805 lub 1806 roku. Ustalenie edycji egzemplarza utrudniają liczne defekty, m. in. brak karty tytułowej oraz wielu innych kart, jak również brak bazy porównawczej. Egzemplarz nie zawiera żadnych proweniencji, które wskazywałyby na jego losy, natomiast niektóre winiety drzeworytowe zostały ręcznie kolorowane przez wcześniejszego niezidentyfikowanego właściciela.

Informacja o wydaniu na podstawie monografii  Joanny Getki „U progu modernizacji. Ruskojęzyczne drukarstwo bazyliańskie XVIII w.”

#SolidarniZUkrainą
#UcrainikaWOssolineum