Lekcje muzealne dla klas IV – VI szkoły podstawowej

Lekcje muzealne przybliżają dzieciom świat bohaterów Pana Tadeusza, polską tradycję i obyczajowość, a także współczesną historię Polski. Temat i sposób prowadzenia zajęć dostosowany jest do wieku odbiorców i ich potrzeb, a dodatkowym urozmaiceniem są multimedia i rekwizyty znajdujące się na ekspozycji muzealnej i w przestrzeni edukacyjnej.

---

Gryka jak śnieg biała i szlachecka mucha. O przyrodzie w Panu Tadeuszu (())

Uczeń orientuje się w otaczającej go przestrzeni przyrodniczej i kulturowej.

Rośliny i zwierzęta w Panu Tadeuszu to niezwykle ważny motyw, w poemacie znajdujemy barwne opisy litewskiej przyrody – dla młodego odbiorcy jest to ta warstwa epopei, którą łatwo sobie wyobrazić i zrozumieć. Dzieci w czasie zajęć poznają krajobraz nadniemeński i rośliny tam rosnące, a także sprawdzą, jakie zioła uprawiano we dworach, jakie grzyby zbierano w litewskich lasach i jakie żyły tam zwierzęta.

Podczas zajęć uczestnicy:

• dowiedzą się, gdzie i w jakim krajobrazie rozgrywa się Pan Tadeusz;
• odszyfrują staropolskie nazwy roślin;
• posłuchają o zwierzętach, jakie żyły w nadniemeńskich lasach;
• poznają barwny opis grzybobrania z Pana Tadeusza, nazwy grzybów i ich zastosowanie;
• stworzą własny zielnik.

 

Kontusze i figatele. Życie w dawnej Polsce (())

W rozwoju społecznym bardzo ważne jest kształtowanie postawy obywatelskiej, postawy poszanowania tradycji i kultury własnego narodu.

W czasie zajęć dzieci poznają specyfikę życia w dawnej Polsce, obowiązujące zasady, obyczaje i tradycje. Będą mogły obejrzeć stroje znajdujące się na wystawie, sprawdzić, co jadano w szlacheckim dworku, jak świętowano i spędzano czas wolny.

Podczas zajęć uczestnicy:

• dowiedzą się, jak ubierali się polski szlachcic i szlachcianka;
• poznają różnice między tym, jak jadamy dziś, a jak jadano w XIX wieku w szlacheckim dworku;
• zapoznają się z zasadami dobrego wychowania obowiązującymi w dawnej Polsce;
• będą mogli przymierzyć strój z epoki.

 

Od skryptorium do Worda. Tajemnice rękopisu

Uczeń (…) zbiera z różnych źródeł informacje o zasługach dla kultury polskiej: (…) Adama Mickiewicza (…); (…) w kontakcie z dziełami kultury kształtuje hierarchię wartości, swoją wrażliwość, gust estetyczny, poczucie własnej tożsamości i postawę patriotyczną.

Skąd w naszym Muzeum wziął się rękopis Pana Tadeusza? Jakie były jego dzieje? Jakie kryje tajemnice? Dlaczego kiedyś piękne, odręczne pismo było tak ważne? Dzieci będą mogły sprawdzić, jak pisał Adam Mickiewicz, dowiedzą się też, czym i na jakim materiale kiedyś pisano, a następnie wezmą udział w lekcji kaligrafii!

Podczas zajęć uczestnicy:

• poznają historię rękopisu Pana Tadeusza i jego znaczenie dla Polaków;
• usłyszą najciekawsze fakty z życia Adama Mickiewicza;
• dowiedzą się, jakie były dawne materiały piśmiennicze;
• spróbują swoich sił w kaligrafii.

 

Pierwsi w Europie. O Konstytucji 3 maja

Uczeń (…) wyjaśnia, w czym wyraża się demokratyczny charakter państwa polskiego, używając pojęć: wolne wybory, wolność słowa, wolne media, konstytucja. Uczeń (…) podaje przykłady naprawy państwa polskiego za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, z uwzględnieniem Konstytucji 3 maja.

Konstytucja to najważniejszy państwowy dokument, akt prawny określający system działania państwa. Pierwszą konstytucję opracowano w Stanach Zjednoczonych, drugą była Konstytucja 3 maja. W czasie zajęć porozmawiamy o tym, co znalazło się w Konstytucji 3 maja, dlaczego była tak ważna i przyjrzymy się temu dokumentowi na wystawie.

Podczas zajęć uczestnicy:

• dowiedzą się, co to jest konstytucja, czyli ustawa zasadnicza;
• usłyszą o najważniejszych ustaleniach zwartych w Konstytucji 3 maja;
• poznają postać króla Stanisława Augusta Poniatowskiego;
• sprawdzą, jak wygląda dziś Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej;
• uchwalą własną ustawę zasadniczą.

 

Szpiegowskie przygody Jana Nowaka-Jeziorańskiego

Uczeń (…) omawia formy oporu społeczeństwa wobec okupantów.

Druga wojna światowa to czas dramatyczny, a ludzie, którzy walczyli z okupantem, są bohaterami. Jednym z nich jest Jan Nowak-Jeziorański – „Kurier z Warszawy”, który, narażając życie, uciekając się do iście szpiegowskich sposobów, przemycał informacje z okupowanej Polski. Dowiemy się, dlaczego udawał robotnika portowego, jak długo płynął w luku węglowym i gdzie ukrywał tajne materiały.

Podczas zajęć uczestnicy:

• dowiedzą się, kim był Jan Nowak-Jeziorański;
• usłyszą, czym była Armia Krajowa i na czym polegała działalność „Kuriera z Warszawy” w czasie wojny;
• poznają szczegóły jego tajnych podróży;
• sami zabawią się w szpiegów.

 

Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. O Władysławie Bartoszewskim

Uczeń (…) charakteryzuje życie ludności na okupowanych terytoriach Polski, z uwzględnieniem losów ludności żydowskiej. (…) kształtowanie u uczniów (…) wrażliwości społecznej: uczeń dostrzega przejawy niesprawiedliwości i reaguje na nie.

Druga wojna światowa to wielki dramat Europy i europejskich Żydów, w Polsce było ich przed wojną 3 miliony, większość zginęła. Byli jednak ludzie tacy jak Władysław Bartoszewski, którzy narażali własne życie, by pomagać polskim Żydom. W czasie zajęć dzieci dowiedzą się, jak pomagano w okupowanej Polsce, czym była Żegota i dlaczego działalność Władysława Bartoszewskiego okazała się tak istotna.

Podczas zajęć uczestnicy:

• poznają postać Władysława Bartoszewskiego i usłyszą ciekawostki z jego życia;
• usłyszą, czym był Holocaust;
• będą wiedziały, jak ratowano Żydów w okupowanej Polsce i czym była Żegota;
• dowiedzą się, czym jest odznaczenie Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.

Lekcje w sali kinowej:

• Władysław Bartoszewski – portret filmowy (dla klas IV–VI oraz liceum i gimnazjum)
• Jan Nowak-Jeziorański – portret filmowy (dla klas IV–VI oraz liceum i gimnazjum)