Bezpośrednią przyczyną powstania w getcie warszawskim była decyzja o jego likwidacji podjęta przez hitlerowców w ramach planu zagłady europejskich Żydów. O zamiarach tych prasa konspiracyjna informowała społeczeństwo polskie już w lutym 1943 roku. W popołudniowym piśmie codziennym Dzień Warszawy – dziennik związany z Delegaturą Rządu na Kraj, ukazujący się w Warszawie od 10 lutego 1943 do 31 lipca 1944 – w numerze 503 z 26 lutego czytamy: „po ghetto warszawskim krążą alarmujące pogłoski, że obecna cisza, jaka tam panuje jest jedynie wytchnieniem przed ostateczną likwidacją, która nastąpi najdalej do 31 marca”. Dziennik donosi, że zdarzają się ucieczki z getta, a „na uciekinierów z getta czekają za murami bandy szantażystów, ograbiają Żydów z całego wynoszonego dobytku”.

Gdy 19 kwietnia rozpoczynają się walki na ulicach warszawskiego getta nikt jeszcze nie wie, że to największy zryw zbrojny Żydów podczas II wojny światowej. Wieści z wydarzeń między19 kwietnia a 16 maja 1943 pojawiają się na łamach prasy konspiracyjnej, szczególnie warszawskiej. Za pośrednictwem czasopism relacje z przebiegu walk docierają do polskiego czytelnika niemal natychmiast.

Ten sam Dzień Warszawy 20 kwietnia w numerze 544 donosi: „Tragiczne walki w warszawskim ghetto. Wczoraj około godziny 5.30 rano silne oddziały niemieckie w składzie dwóch batalionów SS, kilku kompanii policji i żandarmerii oraz szaulisów rozpoczęły krwawą akcję na terenie warszawskiego ghetta. Od strony zewnętrznej dzielnica żydowska została obstawiona patrolami wojska i policji granatowej”. Relacjonując odgłosy zza murów ”strzelaninę było słychać całą noc […] w chwili, gdy piszemy te słowa ghetto walczy dalej”, o walczących wypowiada się z szacunkiem , którzy prowadzą dzielną „acz beznadziejną walkę ze stokroć przewyższającymi siłami katów hitlerowskich”.

Nr 91 z dnia 20 kwietnia Wiadomości Codziennych – ukazujące się w Warszawie od marca 1941 do lipca 1944 pismo Zjednoczonych Organizacji Komendy Obrońców Polski, Organizacji Wojskowej oraz Miecza i Pługa – podaje do wiadomości: „Od wieczornych godzin niedzielnych trwa bitwa o ghetto […] Żydzi bronią się desperacko. Ustawicznie słychać salwy karabinowe, serie strzałów z broni automatycznej i huk rozrywających granatów. Niemcy wprowadzili do akcji nawet czołgi i samochody pancerne”.

Reduta = Ostatnie Wiadomości – pismo wydawane przez Związek Walki Zbrojnej w Legionowie, ukazywało się w każda środę i sobotę od lutego 1942 do lipca 1944 – w numerze 31 z 21 kwietnia informuje: „W poniedziałek Niemcy przystąpili w Warszawie do likwidowania resztek ghetta […] Żydzi potworzyli rodzaj bunkrów po domach, które Niemcy muszą zdobywać”.

Nowy Dzień – popołudniowe pismo codzienne wydawane przez grupę dziennikarzy „Prasa Zjednoczona” w Warszawie , ukazywało się od 28 lipca 1942 do 22 lipca 1944 – komentuje wydarzenia w numerze 564 z 14 maja: „Obłudna odezwa gubernatora Fischera […] usiłuje się przedstawić niszczenie dzielnicy żydowskiej jako akt sprawiedliwości dla dobra ludności polskiej i odwet za wymordowanie oficerów polskich w Katyniu. Zdaniem gubernatora Fischera bowiem ghetto było siedliskiem komunizmu. W zakończeniu Fischer wzywa Polaków do współdziałania w walce z komunistami”.

Trybuna Wolności – organ Polskiej Partii Robotniczej, dwutygodnik ukazujący się w Warszawie w okresie od 1 lutego 1942 do 3 lutego 1957 – w numerze 32 z 15 maja wyraża uznanie dla działań zbrojnych w getcie: „Walki w getcie mają olbrzymie znaczenie polityczne. Jest to największy w krajach podbitych przejaw zorganizowanej samoobrony. Obrona ghetta dowiodła jak wielką popularność w społeczeństwie zyskały hasła czynnego oporu i walki zbrojnej. Potulni do niedawna Żydzi stawili opór, budzący podziw i uznanie całego kraju i świata”.

Relacje z walk w getcie pojawiają się także w konspiracyjnej prasie Krakowa, w Biuletynie Informacyjnym Małopolskim – pismo wydawane w Krakowie przez Armię Krajową w latach 1942 do 1944 – w numerze 18 z datą 16 maja można przeczytać: „Walka w ghetcie dogasa. Tysiące żydów (!) odtransportowuje się na plac zborny do wywozu na stracenie”.

Czasopisma pochodzą ze zbiorów Działu Nowych Druków Ciągłych Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Dostępne są pod sygnaturami:

Dzień Warszawy sygn. 988.451
Wiadomości Codzienne sygn. 291.797
Reduta = Ostatnie Wiadomości sygn. 985.961
Nowy Dzień sygn. 985.947
Trybuna Wolności sygn. 295.121
Biuletyn Informacyjny Małopolski sygn. 988.422