W liczącej ponad 68 tysięcy kolekcji starych druków Ossolineum znajduje się nieliczny zespół książek tłoczonych czcionką cyrylicką. Składa się na niego jedynie ok. 60 tytułów. Podstawę tego zbioru stanowią woluminy przewiezione ze Lwowa po rozdzieleniu ossolińskiego księgozbioru w 1946 roku. Większość druków z omawianego zbioru po wojnie pozostała we Lwowie i znajduje się dziś w Dziale Książki Rzadkiej Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. Wasyla Stefanyka. We Wrocławiu kolekcję cyrylickich starych druków uzupełniano drogą kupna, wymiany międzybibliotecznej oraz dzięki darczyńcom.
Początek tworzenia kolekcji cyrylickich starych druków w ZNiO sięga wieku XVIII i jest bezpośrednio związany z osobą Józefa Maksymiliana Ossolińskiego, który gromadził nie tylko polonika, ale i inne druki słowiańskie. Obecnie w zbiorze starych druków znajduje się siedem książek z wiedeńskiej kolekcji fundatora wytłoczonych cyrylicą, w tym jeden unikat – Elementarz («Букваръ») opublikowany w Poczajowie w 1760 r. Książki tego typu, wydawane pod różnymi tytułami, najczęściej jako Elementarz lub Abecadło, służyły do nauki języka cerkiewnosłowiańskiego. Zawierały one litery alfabetu, sylaby, wyrazy i zdania oraz teksty religijne i dydaktyczne przeznaczone do nauki czytania.
Ze względu na przeznaczenie i wielkie zapotrzebowanie elementarze należały do najczęściej i najliczniej wydawanych druków świeckich, zwłaszcza w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku. Ich nakłady sięgały nawet kilkudziesięciu tysięcy egzemplarzy. Z powodu codziennego używania przez czytelników egzemplarze szybko ulegały zniszczeniu, więc większość edycji tego typu nie przetrwała do dziś, albo zachowała się jedynie w niewielkiej ilości egzemplarzy.
Unikatowy ossoliński Elementarz z 1760 r. zgodnie z informacją podaną w tytule to siódma edycja tej publikacji. Książka zawiera 42 karty. Oprócz zastawek, finalików i inicjałów zawiera ilustracje drzeworytowe przedstawiające Trójcę Świętą, Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny oraz Bogurodzicę z Dzieciątkiem i aniołami. Karta tytułowa druku jest ozdobiona ramką z postaciami świętych Cyryla i Metodego.
Ten rzadki druk cyrylicki należał wcześniej do zbioru Ewarysta Kuropatnickiego, kasztelana bełskiego, pisarza, heraldyka i geografa. Po śmierci Ewarysta jego syn Józef Ksawery Kuropatnicki, podkomorzy i szambelan austriacki, członek i deputat Stanów Galicyjskich, podarował Ossolińskiemu część ojcowej biblioteki z Tarnowca pod Jasłem.
- Karta tytułowa
- Bogurodzica z dzieciątkiem
- Wniebowzięcie NMP