Konferencja prasowa. Od prawej: Elżbieta Ostromęcka – Kierownik Działu Rękopisów ZNiO, Adolf Juzwenko – Dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Adam Grehl – Wiceprezydent Wrocławia, Jerzy Pietraszek – Zastępca Dyrektora Wydziału Kultury Urzędu Miejskiego Wrocławia. Fot. Andrzej Solnica

W lipcu zbiory Zakładu Narodowego im. Ossolińskich powiększyły się o liczącą ponad trzysta pozycji kolekcję rękopisów Henryka Sienkiewicza. Autografy zostały zakupione przez Ossolineum dzięki dofinansowaniu Gminy Wrocław. Wśród nich znajdują się nieznane karty z powieści W pustyni i w puszczy i noweli Co się raz stało w Sydonie, a także bogaty zbiór korespondencji i pamiątek pisarza.

Pierwszy rękopis Henryka Sienkiewicza, polskiego laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury z 1905 roku, pojawił się w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich już w 1912 roku. Był to duży fragment Potopu. W międzywojniu Ossolineum zawarło na wyłączność umowę ze spadkobiercami pisarza, dotyczącą wydawania jego dzieł. Wznowione po wojnie kontakty z Henrykiem Józefem, synem Noblisty, i jego rodziną zaowocowały nabyciem kolejnych fragmentów archiwum, w których znalazł się m.in. rękopis Pana Wołodyjowskiego, fragmenty Ogniem i mieczem, W pustyni i w puszczy, a także cenna korespondencja rodzinna. Perłą kolekcji ossolińskiej jest Trylogia, zgłoszona do wpisania na Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata.

Konferencja prasowa. Mówi Elżbieta Ostromęcka – Kierownik Działu Rękopisów ZNiO. Fot. Andrzej Solnica

Zakupiony zbiór zawiera ponad trzysta artefaktów. Są wśród nich m.in. nieznane fragmenty rękopisu najsłynniejszej polskiej powieści przygodowej dla młodzieży. Ich unikatowość wynika z metody twórczej pisarza, która polegała na pisaniu od razu na czysto i wysyłaniu kart do drukarni, z której po wykorzystaniu z reguły już nie wracały. W ten sposób wiele autografów Sienkiewicza przepadło. Najcenniejszą częścią zakupionej kolekcji jest duży, liczący 149 listów zbiór korespondencji Henryka Sienkiewicza z lat 1881–1915. Znajdują się wśród nich listy do rodziny, a w nich do żony, Marii z Babskich Sienkiewiczowej, dzieci, rodzeństwa i teściów. W zbiorze znajduje się też  korespondencja do znajomych i współpracowników, wśród których wyróżniają się listy pisane do Karola Potkańskiego, Stanisława Witkiewicza i Karola Benniego. Wszystkie listy Sienkiewicza, pełne celnych obserwacji i humorystycznych passusów, są skarbnicą informacji o podróżach, życiu rodzinnym i towarzyskim pisarza, a także o jego stanie zdrowia, poglądach i planach literackich. Ważny, choć niewielki wycinek kolekcji (ponad 30 sztuk) stanowią listy do pisarza kierowane przez członków jego rodziny (głównie żony Marii i córki Jadwigi Korniłowiczowej) oraz korespondencja ze współczesnymi Sienkiewiczowi literatami – Marią Konopnicką czy Kazimierzem Tetmajerem (18 sztuk). Wśród zakupionych artefaktów znajdują się także drobne rodzinne pamiątki: kartki z pamiętnika małżonki pisarza i zrobiony przez nią na prezent sztambuch, legitymacja Marii Sienkiewicz z Szetkiewiczów oraz skórzany wizytownik, a ponadto zawiadomienia, zaproszenia drukowane i bilety wizytowe.

Zakupiona kolekcja prezentowana będzie szerokiej publiczności podczas Europejskich Dni Dziedzictwa 8 września 2018.

Dofinansowanie realizacji zadania publicznego „Promocja kultury Wrocławia poprzez uzupełnienie kolekcji artefaktów z zakresu dziedzictwa narodowego: Zakup od Spadkobierców unikalnej kolekcji archiwum Henryka Sienkiewicza i jego rodziny”

Patronat medialny