Wkrótce kolejna rocznica ustanowienia Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich (4 czerwca). Warto zatem przypomnieć, że pierwotną siedzibą Ossolineum był lwowski klasztor Karmelitanek Trzewiczkowych. Zespół klasztorny, obejmujący także kościół p.w. św. Agnieszki, ufundowany został przez księcia Aleksandra Janusza Zasławskiego – Ostrogskiego, a jego budowa na ówczesnym Przedmieściu Halickim trwała w latach 1671-1677. Prace wykończeniowe przeciągnęły się aż do następnego stulecia, konsekracja dokonana przez arcybiskupa metropolitę lwowskiego Jana Skarbka nastąpiła dopiero w roku 1729. Po kilku latach klasztor ucierpiał w wyniku pożaru, a odbudowa (czy raczej przebudowa w nowym, rokokowym porządku architektonicznym) dobiegła końca w roku 1744. Nadeszły jednak ponure czasy rozbiorów. W roku 1772 Lwów zajęty został przez Austrię, a po 10 latach z woli cesarza Józefa II doszło do likwidacji zakonu Karmelitanek. Budynki na pewien czas przejęło Seminarium Łacińskie, a w roku 1793 dawny klasztor i kościół zajęła armia habsburska. Na początku XIX wieku obiekt dwukrotnie dotknęły pożary, co skłoniło zaborców do porzucenia zrujnowanych zabudowań. W roku 1817 fundator Zakładu, hrabia Ossoliński, nabył budynek poklasztorny jako przyszłą siedzibę biblioteki. Adaptację obiektu powierzył Józefowi Bemowi i Jerzemu Głogowskiemu. Za ich sprawą dawny klasztor zyskał nowe życie jako skarbnica kultury narodowej w „zawsze wiernym” Lwowie. Oszczędzony przez działania wojenne i sowieckie panowanie, budynek Zakładu Narodowego jest współcześnie siedzibą Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. Wasyla Stefanyka, która posiada blisko trzy czwarte dawnych polskich zbiorów…
- Anton Klaus, Budynek Ossolineum, litografia barwna wg rys. Teofila Czyszkowskiego
- Lwowska siedziba Ossolineum – plan sytuacyjny 1 : 500, szkic ręczny tuszem, zbiory Działu Kartografii Biblioteki Ossolińskich.
- Parter budynku Ossolineum, rzut architektoniczny 1: 200, rysunek tuszem, zbiory Działu Kartografii Biblioteki Ossolińskich