O kolędach w czasopismach

Kolęda to słowo wieloznaczne, pojemne semantycznie. Oznacza pieśń bożonarodzeniową, ale też cały zwyczaj kolędowania, chodzenia „po kolędzie”, który pierwotnie wiązał się z obchodami Nowego Roku – praktyka ta wywodzi się jeszcze z tradycji rzymskiej, tak też określano podarunek świąteczny. Kolęda jako utwór wokalny jest przeznaczona do śpiewania w okresie Adwentu, Bożego Narodzenia, Nowego Roku, święta Trzech Króli i jest związana tematycznie z tym czasem. Poszukiwanie źródeł kolędy jest jednak barwniejsze i bogatsze niż jej naukowa definicja.

Najstarszą polską kolędą bożonarodzeniową jest „Zdrow bądź, krolu anielski” z 1424 roku. Pierwotnie była to pieśń łacińska, która przyszła do nas za pośrednictwem języka czeskiego. Inna dziś znana kolęda, którą również przetłumaczono z łaciny, to „Anioł pasterzom mówił” („Angelus Domini ad pastores”). Jedną z najsłynniejszych, przetłumaczonych na 330 języków kolęd jest „Cicha noc”- Stille Nacht”. Tekst kolędy powstał w roku 1816, a jego autorem był ksiądz Joseph Mohr, wikary, który napisał tekst w formie wiersza. W grudniu 1818 r., przed Bożym Narodzeniem, Franz Xavier Gruber skomponował do niego melodię, a pierwsze wykonanie kolędy odbyło się w Wigilię 1818 roku w Oberndorfie koło Salzburga  w kościele św. Mikołaja. Pieśń spotkała się z „powszechną aprobatą” mieszkańców Oberndorfu. Istnieje wiele legend i romantycznych historii, które upiększają historię jej powstania anegdotycznymi szczegółami. Kaplica Pamięci Cichej Nocy stoi teraz na placu kościoła św. Mikołaja.

W ossolińskim zbiorze czasopism  znajdziemy artykuły, dzięki którym możemy uzupełnić naszą wiedzę o kolędach, które wprowadzą  nas w ten świat od strony historycznej, językoznawczej, ludowej, przedstawią tradycje kolęd w języku i kulturze polskiej.

 

Ten wpis został opublikowany w kategorii Aktualności. Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.