…Umiał przemawiać Moniuszko tą mową natchnioną dźwięków do każdego pojęcia;
umiał przenikać nią i wzruszać zarówno serca bijące pod szatą bogacza, jak pod siermięgą prostaczka;
pieśń jego stała się własnością i pociechą wszystkich;
na jej skrzydłach modlitwa wzlata ze świątyni do stóp Bożego tronu;
jej tony brzmią potęgą artyzmu w przybytkach sztuki, jej dźwięki rozlegają się w miastach
i siołach, pod sklepieniami pałaców i pod strzechą wieśniaczej chaty
(Witold Rudziński, Moniuszko i jego muzyka, wyd. 2, Warszawa 1988)
– tak mówił w swoim wspomnieniu Jan Chęciński, serdeczny przyjaciel Moniuszki, w latach warszawskich jego najbliższy współpracownik (autor libretta do Strasznego dworu) i powiernik. Od tego cytatu, przybliżającego osobę Stanisława Moniuszki, warto rozpocząć prezentację materiałów dotyczących ojca polskiej opery narodowej, którego 150. rocznica śmierci przypada właśnie 4 czerwca 2022 roku. W ossolińskich dokumentach życia społecznego przechowywane są niezwykle cenne druki ulotne do utworów Stanisława Moniuszki. Prócz drobnych druków ulotnych, jakimi są programy, ulotki i zaproszenia, udało się zgromadzić fotografie, afisze i plakaty. Zachęcamy, by zapoznać się z nimi.
Warto jeszcze wspomnieć o jednej z najbardziej popularnych inicjatyw kulturalnych Dolnego Śląska, dedykowanej właśnie ojcu opery narodowej. Festiwal Moniuszkowski, bo o nim mowa, swoją pierwszą edycję zainaugurował 15 lipca 1962 roku, czyli 60 lat temu. Od dawna zatem do zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich trafiają dokumenty dotyczące letnich wydarzeń muzycznych w Kudowie-Zdroju. W prezentacji znalazł się m.in. program 41. Festiwalu Moniuszkowskiego z sierpnia 2003 roku, zaproszenie na 51. Festiwal Moniuszkowski oraz plakat festiwalowy z 2007 roku.
Tekst, wybór i opracowanie materiałów Barbara Otfinowska
- Halka. Opera w IV aktach Stanisława Moniuszki, program, reżyseria Stanisław Drabik, Teatr Miejski we Wrocławiu – Opera, 8-10 września 1945 r.
- Halka. Na fot. Franciszka Platówna (Halka) i Stanisław Drabik (Jontek). Opera w IV aktach Stanisława Moniuszki, reżyseria Stanisław Drabik, Teatr Miejski we Wrocławiu – Opera, 8-10 września 1945 r.
- Halka. Na fot. akt IV − scena zbiorowa. Opera w IV aktach Stanisława Moniuszki, reżyseria Stanisław Drabik, Teatr Miejski we Wrocławiu – Opera, 8-9 września 1945 r.
- Halka. Na fot. scena zbiorowa. Opera w IV aktach Stanisława Moniuszki, reżyseria Stanisław Drabik, Teatr Miejski we Wrocławiu – Opera, 8-9 września 1945 r.
- Halka. Opera w IV aktach Stanisława Moniuszki, inscenizacja i reżyseria Zygmunt Biliński, program, Państwowa Opera we Wrocławiu, 25 września 1970 r.
- Halka. Państwowa Opera we Wrocławiu. 21, 22, 24 września 1985 r., zaproszenie.
- Halka. Wystawa dokumentalna. Opera Halka zakończona rozlewem krwi. Klub ZMS Piwnica Świdnicka Wrocław, 1 lipca 1968 r., zaproszenie.
- Halka. Wystawa dokumentalna. Opera Halka zakończona rozlewem krwi. Klub ZMS Piwnica Świdnicka Wrocław, 1 lipca 1968 r., zaproszenie.
- Halka. Opera w IV aktach Stanisława Moniuszki, Teatr Miejski we Lwowie, 25 czerwca 1915, afisz.
- Halka. Opera w IV aktach Stanisława Moniuszki, Teatr Miejski we Lwowie, 13 maja 1915, afisz.
- Halka. Opera w 2 aktach – 4 odsłonach Stanisława Moniuszki, Państwowa Opera we Wrocławiu, 19 listopada 1977, afisz.
- Halka. Opera w IV aktach Stanisława Moniuszki. Państwowa Opera we Wrocławiu, 1983. Aut. plakatu: Jacek Ćwikła.
- Halka. Stanisław Moniuszko. Opera Wrocławska, 2005. Aut. plakatu: Andrzej Pągowski.
- Straszny dwór, Opera Dolnośląska (Teatr Miejski), Wrocław 18 grudnia 1946 r., afisz.
- Straszny dwór, zaproszenie dla Franciszka Pajączkowskiego. Opera Dolnośląska (Teatr Miejski), Wrocław 18 grudnia 1946 r.
- Straszny dwór. Na fot. scena zbiorowa. Opera Stanisława Moniuszki, Opera Dolnośląska (Teatr Miejski), Dyrektor Opery Stanisław Drabik, Wrocław 18 grudnia 1946 r.
- Straszny dwór. Na fot. scena zbiorowa. Opera Stanisława Moniuszki, Opera Dolnośląska (Teatr Miejski), Dyrektor Opery Stanisław Drabik, Wrocław 18 grudnia 1946 r.
- Straszny dwór. Program. Opera w IV aktach Stanisława Moniuszki, reżyseria Sławomir Żerdzicki. Państwowa Opera we Wrocławiu, 15 listopada 1975 r.
- Straszny dwór Straszny dwór. Stanisław Moniuszko. Opera Wrocławska, 1975. Aut. plakatu: Andrzej Pągowski.
- Straszny dwór. Zaproszenie. Opera Stanisława Moniuszki, libretto Jan Chęciński, 46. Kongres Eucharystyczny Wrocław ’97, 27 maja 1997 r.
- Straszny dwór. Ulotka. Opera Dolnośląska, Wrocław-Hala Ludowa 30-31 grudnia 2001, 3-6 stycznia 2002 r.
- Widma. Program. Sceny liryczne z poematu Adama Mickiewicza Dziady. Opera Wrocławska, premiera 8 września 1994.
- Widma Zaproszenie. Sceny liryczne z poematu Adama Mickiewicza Dziady. Opera Wrocławska, premiera 8 września 1994.
- Śpiewnik domowy. Verbum nobile. Państwowa Opera we Wrocławiu, 1 października 1983. Aut. plakatu: Jacek Ćwikła.
- Verbum nobile. Na fot. Stanisław Drabik w otoczeniu chóru i solistów. Opera Dolnośląska z siedzibą we Wrocławiu (Teatr Miejski), Libretto Jan Chęciński, 8 maja 1946.
- 41. Festiwal Moniuszkowski, Kudowa Zdrój 29-31 sierpnia 2003 r., program.
- Festiwal Moniuszkowski, Kudowa Zdrój 22-25 sierpnia 2007 r., plakat.
- 51. Festiwal Moniuszkowski, Kudowa Zdrój 21-24 sierpnia 2013 r., zaproszenie.
- Hrabina. Program. Libretto: Włodzimierz Wolski, reż. Sławomir Żerdzicki, Państwowa Opera we Wrocławiu, premiera 9 marca 1968 r.