Śląsk pojawił się w kartografii już na przełomie XV i XVI w. Obszar ten został jednak początkowo potraktowany tylko jako fragment środkowo-wschodniej Europy, stąd też mapy autorstwa Mikołaja z Kuzy (1491) czy Erharda Etzlauba (1501) ograniczały się zaledwie do odnotowania samej nazwy regionu lub nielicznych, pojedynczych nazw z jego terytorium. Pierwszą samoistną mapę krainy sporządził dopiero Sebastian Münster (1488-1552), wszechstronny uczony, humanista (także hebraista), geograf i wydawca. Jego opracowanie kartograficzne Śląska ukazywało się od 1544 r. w wydawanej w Bazylei Kosmografii.

Mapa była dziełem drzeworytowym, opracowanym w skali ok. 1:1 000 000. Przyciąga uwagę nie tylko orientacją wschodnią, występującą nieraz we wczesnej kartografii, lecz także specyficznym obrazem kartograficznym całości terytorium. Nietrudno zauważyć na przykład, że sposobem na wyodrębnienie Śląska jako przedmiotu zainteresowania twórcy stało się obwiedzenie go ze wszystkich stron pasmami górskimi, w rzeczywistości – oprócz Sudetów – nieistniejącymi. Podobnie rzecz się ma z siecią rzeczną. Wprawdzie ukazana została rola Odry jako swoistego „kręgosłupa” regionu, jednak poprawność przedstawienia jej biegu wraz z dopływami pozostawia wiele do życzenia. Podobnie wypada ocena lokalizacji miejscowości, choć z drugiej strony warto podkreślić ich znaczną liczbę w porównaniu ze starszymi mapami. Ciekawostkę stanowi także oryginalne, indywidualne podejście do sygnatur obrazujących miasta – każde z nich naniesione zostało odmiennym, niepowtarzalnym rysunkiem charakterystycznych budowli.

Nie wiemy na pewno, z jakich źródeł korzystał S. Münster w trakcie swej kompilacyjnej pracy. Prawdopodobnie były to w pewnym stopniu relacje i korespondencja z innymi intelektualistami, mająca na celu pozyskanie jak największej liczby informacji. Chociaż rezultat nie ostał się próbie czasu, mapa pozostaje ważnym pomnikiem kartografii, świadczącym o trudzie w dochodzeniu do coraz lepszych efektów w poznawaniu i rozpowszechnianiu wizerunku historycznego Śląska.

Zamieszczone ilustracje pozwalają na zapoznanie się z trzema egzemplarzami map ze zbiorów kartograficznych Biblioteki Ossolineum. Pierwsze dwie pochodzą z kolekcji Tomasza Niewodniczańskiego i reprezentują dwa warianty opracowania Münstera: z Kosmografii (1544) oraz bazylejskiej edycji Geografii Klaudiusza Ptolemeusza (wyd. w latach 1545-1552). Wydawcą obu był Heinrich Petri. Trzecia reprodukcja przedstawia sławną następczynię mapy Münsterowskiej, czyli późniejsze zaledwie o 17 lat dzieło Martina Helwiga (1561), będące miarą postępu dokonanego w tym czasie.