Pierwsze złote monety na Śląsku

Jest rzeczą powszechnie znaną, że Polska średniowieczna znajdowała się w strefie pieniądza srebrnego. Monety złote w tym okresie emitowano przede wszystkim na terenach Bizancjum oraz świata muzułmańskiego, a od XIII w. produkcję złotych monet podjęły także niektóre kraje Europy zachodniej, środkowej  i południowej. Polska pozostała poza zasięgiem tego nurtu, z wyjątkiem efemerycznej emisji złotych florenów Władysława Łokietka, po której do dziś zachował się tylko jeden egzemplarz, przechowywany w Muzeum Narodowym  w Krakowie. Produkcję złotych dukatów na szerszą skalę podjął dopiero król Zygmunt I Stary w XVI w.

Natomiast na Śląsku mamy do czynienia odmienną sytuacją. W połowie XIV w. dwa księstwa śląskie: Legnickie i Świdnicko-Jaworskie podjęły stosunkowo wydajną produkcję złotych florenów, opartą o miejscowe złoża złotego kruszcu, zlokalizowane w okolicach Złotoryi oraz Lwówka Śląskiego. Książę legnicki Wacław I (1342-1364) w mennicy w Legnicy rozpoczął produkcję florenów  ok. 1345-1353  r., wykorzystując surowiec pochodzący z kopalń zlokalizowanych w miejscowości Mikołajewice koło Złotoryi. Z kolei książę świdnicko-jaworski Bolko II Mały (1326-1368) w latach ok. 1346 -1351 emitował floreny świdnickie, w oparciu o złoża złota znajdujące się w pobliżu Lwówka.  Szacuje się, że roczna produkcja złota śląskiego wynosiła wówczas ok. 70 kg surowca.

Śląskie floreny należą do bardzo cennych i rzadko spotykanych numizmatów. Są to naśladownictwa złotych monet bitych od 1252 r. we Florencji;  a więc na awersie widnieje piękna gotycka lilia florencka, na rewersie zaś postać Św. Jana Chrzciciela. Waga ich wynosi ok. 3,5 g czystego złota. Emisje legnickie i świdnickie różnią się oczywiście  imionami książąt-emitentów, umieszczonymi na awersie, gdzie można odczytać: BOLCO DVX SLE oraz WENCES L DVX P. Na rewersach florenów obu typów widnieje taki sam  napis –  S IOHANNES  B, dodatkowo uzupełniony małym znakiem menniczym:  na monecie Bolka II  znajduje się hełm z pióropuszem, a na florenie legnickim  mały Orzeł.

W zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich znajdują się dwa egzemplarze tych rzadkich i ciekawych monet, pochodzące jeszcze z przedwojennej kolekcji lwowskiej.

 

 

Ten wpis został opublikowany w kategorii Aktualności. Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.