W 1833 w oficynie Wilhelma Bogumiła Korna we Wrocławiu, wydawnictwie działającym w naszym mieście od polowy XVIII wieku, ukazała się powieść historyczna Agay-Han. Jej autorem był – ukrywający się pod kryptonimem A.K. – Zygmunt Krasiński. Co ciekawe, na stronie tytułowej pierwszego wydania tego utworu widnieje data 1834.

Dramat ten przywoływał historię burzliwych losów Maryny Mniszchówny, żony Dymitra Samozwańca i pierwszej carycy Rosji. Tytułowy Agay-Han to postać fikcyjna. Jest do szaleństwa zakochanym demonicznym wielbicielem Maryny, jednak bezskutecznie walczy o zdobycie jej serca.

W zbiorach Ossolineum znajdują się dwa wrocławskie wydania Agay-Hana: z 1834 (właściwie 1833) oraz z 1838.

Edycje te różni motto: w pierwodruku znajdujemy cytat z opowiadania “Melmoth the Wanderer” irlandzkiego pisarza Charlesa Maturina:

I loved her as a child, I loved her as a youth, but she never did love me 

wraz z polskim tłumczeniem:

Kochałem ią dzieckiem, kochałem ią młodzieńcem, ale ona nigdy mnie nie kochała.

Z kolei wydanie z 1838 roku zadedykowane zostało Marii. Inne jest też motto: tutaj pochodzi z “Piekła” Dantego:

Amor che a nullo amato amar perdona.

Przyczyną tych różnic jest zmiana obiektu westchnień autora: Amelię Załuską – kompozytorkę, córkę Michała Kleofasa Ogińskiego – zastąpiła Joanna Bobrowa, czyli wspomniana Maria, która była muzą nie tylko Zygmunta Krasińskiego, ale też Juliusza Słowackiego, który poświęcił jej osobny wiersz.