Pożar Reichstagu, który wybuchł wieczorem 27 lutego 1933 roku, stanowił punkt zwrotny w historii Niemiec. Jego podpalenie stało się symbolem nowego, represyjnego państwa nazistowskiego. Już nazajutrz po pożarze uchwalone zostało rozporządzenie o „ochronie narodu i państwa” oraz „o zdradzie narodu niemieckiego i przygotowaniu zdrady głównej”. Wymierzone początkowo w komunistów, rzekomo odpowiedzialnych za podłożenie ognia, ingerowało w podstawowe prawa wolności obywatelskiej, które były gwarantowane przez konstytucję kraju.

Głównym podejrzanym stał się Marinus van der Lubbe, młody holenderki komunista, który został ujęty przez berlińską policję krótko po wybuchu pożaru. Już wcześniej oskarżany o próby podpaleń innych budynków oraz związany z ruchem komunistycznym, stał się symbolem rozpoczęcia akcji przeciwko komunistom niemieckim. Wraz z nim aresztowano kilku polityków partii komunistycznej, którzy rzekomo mieli pomagać młodemu holendrowi. Jednak ze względu na brak dowodów zostali uniewinnieni, natomiast van der Lubbe został skazany na karę śmierci. Polska prasa międzywojenna od razu poddała w wątpliwość te oskarżenia. Słowo Pomorskie (sygn. 294.350) 1 marca napisało: „z tekstu oficjalnych komunikatów, sławiących energię rządu, który udaremnił „wybuch rewolucji bolszewickiej” wynika, że pożar parlamentu był dla hitlerowców nie lada gratką, dającą im pretekst do jak najostrzejszych kroków przeciw całej lewicy w dniach poprzedzających wybory. Wydaje się wobec tego wątpliwe, czy istotnie sprawcami pożaru byli komuniści”. Czasopisma satyryczne, takie jak Mucha (sygn. 91.287) czy Wróble na Dachu (sygn. 292.278), również w podobnym tonie przedstawiały wydarzenia w Niemczech. Na ich łamach publikowano pogardliwe wiersze na (nie)cześć Hitlera, żarty oraz liczne karykatury ukazujące prawdziwe oblicze przywódcy Niemiec.

Obecnie nie wyklucza się udziału van der Lubbego, jednak pojawiają się coraz liczniejsze głosy mówiące o zaangażowaniu nazistów w podpalenie. Sprawa jednak wciąż pozostaje otwarta.