75 lat temu ukazał się pierwszy egzemplarz pisma „Poznaj Świat” popularnonaukowego wydawnictwa o tematyce geograficzno-podróżniczej. Nowy tytuł, powołany do życia przez Wydział Popularyzacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego „…celem krzewienia wiedzy geograficznej wśród społeczeństwa polskiego” wniósł powiew egzotyki do trudnej, powojennej rzeczywistości. Mimo specyficznych zasad zakupu – z powodu dużych kosztów nakładu pierwsze numery drukowane były wyłącznie dla prenumeratorów – szybko zdobył sobie grono wiernych odbiorców.
Redakcja obiecując „poprowadzić czytelnika poprzez wszystkie kraje świata” starała się rzetelnie wywiązywać z narzuconego sobie zadania. Już pierwszy numer, obok obszernych informacji o ZSRR, zabierał czytelnika na piaski Sahary, w okolice Londynu czy do położonej w górzystym „tropikalnym raju” Gwatemali. Artykułom towarzyszyły czarno-białe fotografie oraz dołączane do każdego numeru wielobarwne mapy formatu A4, co w owych czasach stanowiło pewien ewenement.
Tytuł przetrwał do 1950 roku, po czym nastąpiła przerwa wydawnicza. Powrócił po pięciu latach, w większym formacie, bogato zdobionym barwnymi ilustracjami. „Poznaj Świat pomoże Wam w szerszym poznaniu krajów świata i życia ich mieszkańców, będzie Was informować o rozwoju życia na Ziemi”. – zapewniała redakcja starych i nowych czytelników.
Odbiór pisma przeszedł wszelkie oczekiwania. Stale zwiększany nakład w latach siedemdziesiątych dwudziestego wieku przekraczał 100 tysięcy egzemplarzy. Interesujące relacje współpracujących z gazetą podróżników, ciekawostki geograficzne, wiadomości ze świata oraz pełne rzetelnej wiedzy artykuły popularnonaukowe sprawiały, że każdy egzemplarz stawał się pasjonującą lekturą, a kolejne numery błyskawicznie znikały z półek.
Dobra passa skończyła się w latach dziewięćdziesiątych wraz z przemianami politycznymi i otwarciem granic. Nowe możliwości podróżowania paradoksalnie zmniejszyły zainteresowanie wędrówkami „na papierze”. Do spadku popularności magazynu przyczyniły się także zmiany firm wydawniczych i przerwy w druku. Mimo tych przejściowych trudności czasopismo ostatecznie utrzymało się na rynku, głównie za sprawą spółki „Poznaj Świat”, która przejęła na siebie proces wydawniczy.
Druga młodość periodyku rozpoczęła się w 2002 roku, z chwilą wkroczenia do gry wydawnictwa Diecezji Pelpińskiej Bernardinum. Nowy wydawca – obok druku miesięcznika – powołał do życia serię książek podróżniczych znanych jako Biblioteka Poznaj Świat. Cykl otworzyła w 2003 roku pozycja „Gringo wśród dzikich plemion” Wojciecha Cejrowskiego, który wkrótce został kierownikiem artystycznym całej kolekcji.
Seria przetrwała kolejną zmianę wydawcy czasopisma, w 2010 roku tytuł przejęła spółka Probier z Gdańska. Nowa redakcja odświeżyła szatę graficzną magazynu zapraszając do współpracy czytelników. Na łamach pojawiły się artykuły znanych felietonistów i podróżników – Marcina Kydryńskiego, Beaty Pawlikowskiej, Marka Kamińskiego, Dariusza Rosiaka, Jarosława Kreta. Zmiany okazały się korzystne, przez kolejnych 11 lat miesięcznik znów cieszył się zainteresowaniem odbiorców. Niestety, popularność osłabiła pandemia, która w końcu ostatecznie przypieczętowała los tytułu. Ostatni numer czasopisma „Poznaj Świat” ukazał się w listopadzie 2020 roku.
W Ossolineum Czytelnik znajdzie komplet egzemplarzy przechowywanych w Dziale Nowych Druków Ciągłych na sygnaturze 297.028. Wersja elektroniczna, począwszy od rocznika 2011, dostępna jest na stronie ostatniego wydawcy:
https://poznaj-swiat.pl/magazines
