Dziś przypada 192. rocznica wybuchu powstania listopadowego. Jest to dobra okazja do przypomnienia prasy z tamtego okresu.
Powstało wówczas wiele nowych czasopism, traktowały one głównie o sprawach dotyczących zrywu niepodległościowego. Wśród nich wyróżnić można takie tytuły jak: „Patryota” (sygn. 124.574), którego pierwszy numer ukazał się 30 listopada 1830 r., „Orzeł Biały: dziennik polityczny” (sygn. 295.248) wydany po raz pierwszy 5 grudnia 1830 r., „Polak Sumienny” (sygn. 295.542), którego pierwszy numer ukazał się 2 grudnia 1830 r., czy „Dziennik Wielkopolski” (wydawany w Kaliszu, sygn. 290.398), który zaczął się ukazywać na początku grudnia 1830 roku.
Wydarzenia nocy listopadowej opisywały również czasopisma bieżące, m.in. „Gazeta Warszawska” (sygn. 4.813), która pisała 5 grudnia:
„Ważne i pamiętne wypadki zaszłe w Stolicy naszey w dniach 29 listopada i następnych, które cała ludność Warszawy w obronie naydroższych swobód narodowych powołały do broni”.
Periodyk „Kurjer Polski” (sygn. 295.250) zamieścił odezwę oficera wojsk polskich Antoniego Szymańskiego do „Dam Polskich”, w której przeczytać możemy:
„Płci piękna! Cierpię szczerze na widok śmiałego przedsięwzięcia które ku oswobodzeniu naszej Ojczyzny przedsiębiorą Polacy (…) Pozwólcie mi podać Wam współobywatelki moją myśl w której się znajduje dogodzenie czułości waszej”.
Kolejnymi czasopismami warszawskimi, które śledziły rozwój wydarzeń, były: „Merkury. Dziennik polityczny, handlowy i literacki” (sygn. 295.530) oraz „Gazeta Polska” (sygn. 105.779).
Warto również zwrócić uwagę na licznie wydawaną, głównie we Francji, prasę emigracyjną, której pierwsze numery zaczęły się ukazywać kilka lat po zakończeniu powstania. Na jej łamach omawiano przyczyny upadku powstania, przyszłe losy Polski, postawy Polaków, jak i działania podejmowane przez emigrację na rzecz odzyskania niepodległości. Wśród emigracyjnych tytułów możemy wymienić, m.in., „Pielgrzyma Polskiego” (sygn. 63.819; 1832), „Kronikę Emigracji Polskiej” (sygn. 52.415; 1834) „Rocznik Emigracji Polskiej” (sygn. 47.831; 1836), „Demokratę Polski” (sygn. 44.933; 1837), czy „Trzeci Maj” (sygn. 292.421; 1839).
Są to tylko wybrane przykłady czasopism związanych z powstaniem listopadowym, z którymi można zapoznać się w na mikrofilmach w Czytelni Mikrofom. Aby znaleźć jeszcze więcej przykładów prasy tego okresu, zapraszamy do przeszukania naszego katalogu.
- Odezwa dyktatora powstania Chłopickiego [w:] Polak sumienny, nr 10 z dnia 16 grudnia 1830 r.
- Rozkaz dzienny z d. 22 grudnia [w:] Merkury. Dziennik polityczny, handlowy i literacki, nr 8 z dnia 24 grudnia 1830 r.
- (ciąg dalszy) Rozkaz dzienny z d. 22 grudnia [w:] Merkury. Dziennik polityczny, handlowy i literacki, nr 8 z dnia 24 grudnia 1830 r.
- Trzeci Maj, nr 1 z dnia 10 grudnia 1839 r.
- Demokrata Polski, T. 1, nr 1 z 20 czerwca 1837 r.
- (ciąg dalszy) Demokrata Polski, T. 1, nr 1 z 20 czerwca 1837 r.
- Kronika emigracji polskiej, T. 1, 1834 r.
- Prospekt, Kronika emigracji polskiej, T. 1, 1834 r.
- Gazeta Warszawska, nr 322 z dnia 3 grudnia 1830 r.
- Nowa Wiara przez Brunona Hrabię Kicińskiego [w:] Gazeta Warszawska, nr 322 z dnia 3 grudnia 1830 r.
- Nowa Wiara przez Brunona Hrabię Kicińskiego [w:] Gazeta Warszawska, nr 322 z dnia 3 grudnia 1830 r.
- Gazeta Polska, nr 322 z dnia 5 grudnia 1830 r.
- Kurjer Polski, nr 361 z dnia 14 grudnia 1830 r.
- Orzeł Biały. Dziennik polityczny, T. 1, nr 1 z dnia 5 grudnia 1830 r.
- Patryota, nr 1 z dnia 30 listopada 1830 r.