18-19 czerwca 2019
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
- Cele konferencji
- Rada Naukowa
- Program
- Zgłoszenia
- Patroni
- PROGRAM [en]
- Publikacja
- Noclegi
- Kontakt
- Wystawa
- Galeria
Na terenach Rzeczpospolitej Obojga Narodów, Śląska i Pomorza biblioteki prywatne odgrywały ważną rolę społeczną i kulturalną aż do wybuchu II wojny światowej. Początkowo elitarne, od XVI w. coraz bardziej powszechne, powstawały na dworach i w domach władców, dostojników państwowych i kościelnych, magnatów, ziemian, duchownych, uczonych, urzędników, pisarzy, szlachty i mieszczan. Ich profil – humanistyczny lub fachowy – zależny był od epoki oraz zainteresowań i zajęć właściciela. W XVIII w. zasadnicze znaczenie miało powstanie pierwszej polskiej biblioteki narodowej, której podstawę stanowiły prywatne zbiory braci Załuskich. Po utracie niepodległości najstarsze rękopisy i druki o polskiej proweniencji służyły podtrzymaniu tradycji i tożsamości narodowej zasilając zbiory zakładanych licznie bibliotek rodowych i fundacyjnych. Niektórzy właściciele ksiąg udostępniali swoje zbiory osobom z kręgów rodziny i dworu, inni otwierali do nich dostęp szerszym kręgom czytelników, kolejni zapisywali swoje kolekcje w testamencie uniwersytetom, bibliotekom kościelnym lub klasztornym. Dzięki temu przez stulecia służyły rozwojowi nauki, kultury oraz życia duchowego. Po 1945 r. wiele ksiąg rękopiśmiennych i drukowanych pochodzących z dawnych kolekcji prywatnych zostało przekazanych decyzją administracji państwowej do zbiorów bibliotek lub instytucji naukowych i publicznych, a budowane przez lata księgozbiory zostały rozproszone.
Zapraszamy badaczy do wygłaszania referatów dotyczących dziejów, charakteru i zasobów poszczególnych kolekcji prywatnych przechowujących do roku 1939 stare druki i rękopisy XV-XVIII w. Zachęcamy również do zaprezentowania losów zespołów książek lub pojedynczych cymeliów pochodzących z tych bibliotek oraz do omówienia źródeł służących do prowadzenia badań nad księgozbiorami historycznymi.