Księgozbiory historyczne mniejszości religijnych i etnicznych
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław
22-23 września 2022

• Program konferencji (PDF)

• Zgłoszenia
• Rada naukowa III Konferencji
• English version – Historical book collections of religious and ethnic minorities

III Międzynarodowa konferencja

Rzeczpospolita Obojga Narodów, a w latach późniejszych II Rzeczpospolita była terenem zamieszkiwanym przez liczne mniejszości etniczne i religijne. Zawarta w średniowieczu unia Korony i Litwy spowodowała, że w jednych granicach wraz z Polakami znaleźli się Rusini, Tatarzy i Karaimi, wraz ze swą odrębną religią i kulturą. Dzięki tej narodowej różnorodności i tolerancji religijnej od XIV wieku w Rzeczypospolitej osiadali Ormianie i Żydzi. Od tego czasu katolicka większość żyła obok wyznawców prawosławia, islamu, karaimizmu, judaizmu i osób przynależnych do Kościoła ormiańskiego. Dwa wieku później na terenach polskich pojawiły się różne wspólnoty protestanckie oraz unici.

Po II wojnie światowej w księgozbiorach publicznych i prywatnych znalazło się wiele materiałów pochodzących z kolekcji mniejszości etnicznych i religijnych, nie tylko z dawnych ziem wschodnich Rzeczypospolitej, ale i z przyłączonych po 1945 roku Ziem Zachodnich i Północnych. Do zbiorów instytucji Europy Środkowo-Wschodniej w toku zawirowań (po)wojennych trafiały także kolekcje z innych krajów, w których odnaleźć można księgozbiory mniejszości etnicznych, religijnych bądź ruchów (para)religijnych i społecznych mających na celu duchowe doskonalenie jednostki i braterstwo ludzi różnych religii. Wszystkie one stanowią cenne źródło do poznania i zrozumienia polskiej i europejskiej historii i kultury.

Celem planowanej konferencji jest zebranie i upowszechnienie informacji o wyżej wymienionych księgozbiorach:

1) z terenów Rzeczpospolitej Obojga Narodów, Śląska i Pomorza, przechowywanych obecnie w całości lub części w bibliotekach, archiwach i muzeach w kraju i zagranicą,

2) z innych części Europy zwiezionych na te tereny w czasie II wojny światowej.

W założeniu organizatorów konferencja ma stanowić kolejny krok do bliższego poznania i naukowej rekonstrukcji księgozbiorów historycznych rozproszonych na przestrzeni wieków.

Patronat honorowy

Consortium of European Research Libraries
Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „POLONIKA”
Fundacja Lanckorońskich
Fundacja „Dzielnica Wzajemnego Szacunku Czterech Wyznań”
Polskie Towarzystwo Bibliologiczne. Oddział Wrocław
Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich