W okresie walk o niepodległość Polski w maju 1915 r. został sformowany w Rozprzy i Krzyżanowie, na południe od Piotrkowa Trybunalskiego, 4 pułk piechoty Legionów Polskich zwany „Czwartakami”, który powstał w ramach III Brygady Legionów Polskich. Brygada ta została formalnie utworzona rozkazem z 8 maja 1915 r.  Do jej sformowania parli szczególnie politycy związani z Naczelnym Komitetem Narodowym (NKN). Uważali oni bowiem, że silne Legiony będą ważnym atutem w rozgrywce o przyszły kształt odrodzonej Polski. Dążenia te znalazły zrozumienie u austriackich władz wojskowych, którym zależało na pozyskaniu nowych źródeł rekrutów. W swojej nazwie Czwartacy, odwoływali się do tradycji 4 pułku piechoty liniowej, istniejącego w latach 1815-1831 i walczącego w Powstaniu Listopadowym.

Czwartacy to przede wszystkim ochotnicy z Podhala i Królestwa Polskiego. Legioniści pierwsze walki na froncie stoczyli  w lipcu 1915, następnie walczyli  na Lubelszczyźnie i Wołyniu. Skomplikowana historia  spowodowała , że 4 pułk piechoty Legionów formalnie rozwiązano 15 listopada 1917 r. W 1918 r. pułk został odtworzony dzięki staraniom jego dawnego dowódcy Bolesława Roji, generała brygady od 1918, a nowym komendantem został, związany z legionowymi czwartakami, mjr Edward Szerauc. Pułk walczył w wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-sowieckiej, a w okresie pokoju stacjonował w garnizonie kieleckim. To właśnie z jego szeregów w przededniu II wojny światowej skierowano grupę żołnierzy z por. Leonem Pająkiem na czele do służby na Westerplatte. W kampanii wrześniowej pułk walczył w składzie 2 Dywizji Piechoty Legionów Armii „Łódź”. Odtworzono go także w strukturach Armii Krajowej podczas akcji „Burza”. Przez szeregi 4 pułku przewinęło się wiele wybitnych osób, które w czasach Polski niepodległej odgrywały znaczącą rolę nie tylko w armii, ale też w życiu politycznym, społecznym i kulturalnym kraju.

W  latach 1915-1923 Czwartacy  wydawali prasę dla żołnierzy. Ukazywały się m. in. dwa pisma o charakterze humorystyczno-satyrycznym  „Reluton” i „Obijak”. Czasopisma satyryczne wydawane były jako gazetki polowe  z ilustracjami, redagowane „na żywo” w przerwie pomiędzy walkami frontowymi. Odbijane były na hektografie („Obijak” i „Reluton-Obijak”), w warunkach wojennych, co wpływało na jakość druku i  ich czytelność.

Pierwszy numer „Relutona” ukazał się 3 lipca 1915 w Rozprzy, jeszcze w okresie formowania się pułku. Redaktorem był Tadeusz Dalewski (1894-1979), legionista-dziennikarz. Pismo określono w podtytule jako: „gazetka polowa 4-go P. P.  : czasopismo satyryczno-polityczno-humorystyczno-artystyczno-naukowo-literacko-relutońskie : wychodzi kiedy mu się chce”.  Częste zmiany  miejsca wydania związane były z miejscami postojowymi pułku:  w 1916:  Optowa,  Baranowicze,  1917: Pomiechówek,  nr 29 Warszawa-Łomża , od 1917 nr 30 : Kraków, od 1920: Kielce.

Nazwa „reluton” pochodzi od łac. relutum – żołd, pieniężny ekwiwalent kosztów całodziennego wyżywienia, tzw. strawne. „Reluton” to obok „leguna” równie popularne określenie żołnierza Legionów Polskich. „Jest to więc żołnierz liniowy I klasy, patrolowiec i wywiadowca, spryciarz jakich mało (…) Pod względem jadła i napojów jest bardzo wymagającym, do roboty mniej skory, subordynację uznaje tylko wobec komendantów, których ceni (…) Rozkazy i rozporządzenia zwierzchników traktuje zawsze z lekceważeniem, myśląc w duchu: mów do mnie jeszcze”.

A tak o legionistach pisała satyryczna gazetka polowa 4 pułku piechoty legionów, nosząca tytuł – nomen omen – „Reluton”.

„Reluton wesół, gdy ofensywa,
Bo wtedy w gęsiach, kurach używa,
A nawet często w plecaku nosi
Pieczone prosię — hej!
Lecz gdyśmy przyszli tu na Polesie,
Już zjadły wszystko Mochy — obwiesie,
W bagnach łapiemy, brodząc po brzuchy,
Żółwie, ropuchy — hej!”

Drugim pismem humorystycznym był „Obijak” , którego pierwszy numer ukazał się staraniem II batalionu 4 pułku piechoty 21 listopada 1915 roku w Koszyszczach na Polesiu. Redagowany przez Ludwika Markowskiego, autora wielu piosenek i wierszy publikowanych na łamach „Obijaka”. Jako czasopismo polowe wędrowało razem z jednostką przez  Koszyszcze, Wołczeck, Optową, Nowy Sącz, Łomżę, by dotrzeć do Lwowa w 1918, skąd przez Jabłonną Legionowo, Litwę i Białoruś trafiło do Kielc. Po przybyciu w 1923r. 4 pp. do Kielc Markowski wydał w dniu święta pułkowego rocznicowy (1915–1923) i ostatni numer tego pisma. Do numerów 1 i 2 z 1917 „Obijaka” w Nowym Sączu ukazał się  dodatek „Aspiryna: organ szpitalników : wychodzi kiedy chce”, redagowany również przez Ludwika Markowskiego.

Humor i satyra pomieszczona w dwu pismach wielce się piechocie czwartackiej podobała. Postanowiono połączyć oba pisma i od 3 lutego do 3 lipca 1916  12 numerów ukazało się pod wspólnym tytułem: „Reluton-Obijak” i wspólną redakcją: Tadek Dalewski i L. Markowski. Po tym chwilowym scaleniu powrócono do wydawania obu pism oddzielnie.

Wszystkie utwory, o bardzo zróżnicowanej wartości literackiej, zamieszczane na łamach pism czwartackich „Reluton” i „Obijak” wychodziły spod pióra żołnierzy. Humor legionowy rodził się w trakcie samych walk i często miał bardzo ponury charakter, jednakże doskonale oddawał panujące wśród żołnierzy napięcie i zmęczenie. Kpina przeplatana z ironią, poczucie osamotnienia i wyższości moralnej nad resztą społeczeństwa były zapewne swoistą samoobroną przed niepewnością dnia codziennego. Obok humorystycznych rymowanek, będących wyrazem dystansu legionistów do siebie i otaczającej ich rzeczywistości pojawiały się pieśni patriotyczne, religijne, opiewające bohaterów, zwycięskie bitwy, ale i doznane klęski.

Egzemplarze w Ossolineum znajdują się na sygnaturach:  981.184 i  291.452

W wersji cyfrowej czasopisma można obejrzeć na stronie Wojskowej Biblioteki Cyfrowej