Pięćdziesiąt lat temu zmarł wybitny polski matematyk prof. Hugo Steinhaus. Jego losy – podobnie jak w przypadku naszej instytucji – najmocniej są związane z dwoma miastami: Lwowem i Wrocławiem.

Urodził się 14 stycznia 1887 r. w Jaśle w zamożnej rodzinie żydowskiej. W tym też mieście zdał maturę i w 1905 r. rozpoczął studia matematyczne i filozoficzne na Uniwersytecie Lwowskim. Po roku przeniósł się do niemieckiej Getyngi, gdzie kontynuował naukę pod kierunkiem wybitnych matematyków Davida Hilberta i Felixa Kleina, zakończona obrona pracy doktorskiej w 1911 roku. Ostatnie lata poprzedzające wybuch I wojny światowej spędził w rodzinnym Jaśle kontynuując swoje badania naukowe. Po wybuchu wojny wstąpił do Legionów Polskich i wziął udział w walkach na Wołyniu w 1915 roku. Po zwolnieniu z wojska uzyskał posadę w krakowskim Biurze Odbudowy Kraju. W 1917 r. habilitował się na Uniwersytecie Lwowskim a trzy lata później został mianowany profesorem nadzwyczajnym tej uczelni. W okresie międzywojennym współtworzył lwowską szkołę matematyczną, której sława wykraczała daleko poza granice Polski. Pracę naukową łączył ze działalnością popularyzatorską publikując m.in. książkę pt. „Czem jest, a czem nie jest matematyka” (1923). Po zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną pozostał na swojej uczelni (przemianowanej na Lwowski Państwowy Uniwersytet ZSRR). W czasie okupacji niemieckiej ze względu na żydowskie pochodzenie był zmuszony był się ukrywać. Przeżył wojnę dzięki pomocy członków ZWZ/AK, dzięki którym uzyskał fałszywe dokumenty na nazwisko Grzegorz Krochmalny.

Wrocławski okres życia prof. Steinhausa zaczyna się w połowie listopada 1945 r., kiedy za namową rektora tworzonego tu właśnie polskiego uniwersytetu Stanisława Kulczyńskiego słynny matematyk zamieszkał nad Odrą. Został pierwszym dziekanem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii połączonych wrocławskich uczelni wyższych – Uniwersytetu i Politechniki. Przez wiele lat był prezesem Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, współtworzył Państwowy Instytut Matematyczny (przekształcony później w Instytut Matematyki PAN). Opublikował ok. 250 prac naukowych (w tym 100 w okresie wrocławskim). Zasłyną także jako autor wspaniałych aforyzmów; najsłynniejszy z nich – „Ziemia – kula u nogi” – miał ponoć zachwycić samego Juliana Tuwima.

Prof. Hugo Steinhaus zmarł we Wrocławiu 25 lutego 1972 r. Jego grób znajduje się na cmentarzu przy ul. Smętnej.