Charakterystyczna strona tytułowa „Pszonki”

Jednym z ciekawszych czasopism Wielkiej Emigracji był związany z Towarzystwem Demokratycznym satyryczny periodyk „Pszonka”. Ukazywał się nieregularnie w latach 1831-1845, najpierw w Strasburgu, później w Paryżu. Był pismem bardzo poczytnym, popularnym zarówno na emigracji, jak i w kraju. Ostrze krytyki kierował w konserwatyzm krajowej szlachty i arystokracji, ideologię i środowisko Hotelu Lambert, konformizm Watykanu. W humorystycznych artykułach uderzał także w Andrzeja Towiańskiego i grono jego wyznawców, dlatego też bohaterem złośliwych anegdot i parodii stał się m.in. Adam Mickiewicz i jego twórczość.

Większość numerów „Pszonki” opatrzona była winietą przedstawiającą siedzącego starego szlachcica w kontuszu oraz tron z koroną, berłem, jabłkiem, herbem Polski i Litwy, poduszkę z orderami, epolety, bat z podpisem „pańszczyzna”, tiarę, pastorał, ferułę, snop z napisem „dziesięcina”, beczkę z napisem „propinacya”, kielich i stos książek.

W 1845 roku w Paryżu ukazał się Album Pszonki, który zawierał najważniejsze i najciekawsze artykuły opublikowane w czasopiśmie. Album wydał Leon Zienkowicz, redaktor „Pszonki”. Ossoliński egzemplarz Albumu ma sygnaturę 58.757 i można go podziwiać w Dolnośląskiej Bibliotece Cyfrowej.

Warto również wspomnieć o tym, że w zbiorach Ossolineum, w Dziale Czasopism, znajduje się kilka numerów „Pszonki” z lat 1839-1840 (sygn. 292.971). Całość czasopisma udostępnia natomiast w wersji cyfrowe Biblioteka Jagiellońska.