W 2019 roku mija sto lat od powstania Biblioteki Narodowej – najstarszej, najcenniejszej i najbardziej znanej serii literackiej w Polsce. Jej koncepcję stworzyli profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdy nasza państwowość dopiero się ważyła. Początkowo seria ukazywała się w Krakowskiej Spółce Wydawniczej, a od 1933 roku aż do dziś wydaje ją Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Jest to jeden z najstarszych tego typu cykli wydawniczych nie tylko w naszym kraju, ale i w Europie (słynna francuska seria Plejada powstała w roku 1931).

Prace nad Biblioteką Narodową nigdy nie zostały przerwane, nawet podczas drugiej wojny światowej. Jej kolejni redaktorzy przekazywali sobie z rąk do rąk to dziedzictwo i dbali, by cykl zachował swoje zasady, rangę oraz literacki i naukowy poziom. Do chwili obecnej w serii ukazało się 605 tomów najcelniejszych utworów literatury polskiej i światowej we wzorowych, fachowych i przystępnych zarazem, opracowaniach, które wyszły spod piór najlepszych polskich literaturoznawców.

Stulecie to właściwy moment, aby spojrzeć całościowo na dorobek serii, zastanowić się nad jej historią, miejscem w kulturze, a także nad fenomenem jej żywotności i popularności.

Powiem bardzo osobiście, że jestem dumna, iż mamy w naszej kulturze coś tak wspaniałego i doniosłego jak Biblioteka Narodowa – pisze w katalogu jubileuszowym Olga Tokarczuk. – I gdyby z jakichś powodów wysyłano mnie na bezludną wyspę, poprosiłabym sprytnie o wszystkie jej publikacje. Miałabym dość lektury do końca życia.

PROGRAM OBCHODÓW JUBILEUSZU 100-LECIA SERII BIBLIOTEKA NARODOWA

 1.

Na daleką metę obliczona. Jubileusz serii Biblioteka Narodowa 1919-2019

wystawa planszowa

Równoległa ekspozycja wystaw odbędzie się:

1) w Ogrodzie Barokowym we Wrocławiu, pl. Nankiera 17a w terminie 1-31.10.2019
2) przy ul. Oławskiej we Wrocławiu w terminie 4-17.11.2019
3) w Pasażu Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie przy ul. Dobrej 56/66 w terminie 21.10-18.11.2019
4) w Holu Głównym Auditorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie przy ul. Krupniczej 33 w terminie 17.10-29.11.2019

2.

100 lat serii Biblioteka Narodowa – Gala Jubileuszowa

22.10.2019 (wtorek), godz. 18:00

Oratorium Marianum

wstęp wyłącznie za zaproszeniami

Zapraszamy do zapoznania się z galerią zdjęć z uroczystej Gali

fot. Andrzej Solnica

3.

Niezwykłe i powikłane żywoty arcydzieł. Konferencja naukowa z okazji jubileuszu 100- lecia serii Biblioteka Narodowa.

23.10.2019 (środa), godz. 10:00 – 20:00

Aula im. M. Gębarowicza, Ossolinuem (ul. Szewska 37)

Wstęp Wolny

Konferencja „Niezwykłe i powikłane żywoty arcydzieł” to przedsięwzięcie mające na celu upowszechnienie wiedzy na temat wybitnych osiągnięć polskich pisarzy i literaturoznawców, w dużej części autorów serii Biblioteka Narodowa, która w roku 2019 obchodzi swoje 100-lecie. Konferencja poświęcona będzie dziełom najwyższej wartości i umożliwi wgląd w historię badań nad arcydziełami. Ponadto ujawni mechanizmy naukowego rozumowania, odsłaniając tajniki literaturoznawczego warsztatu oraz wiedzę o kryteriach, jakimi posługujemy się przy kategoryzowaniu arcydzieł. Konferencja to debaty nad arcydziełami (polskiej lub światowej literatury). Będą się one toczyć w czterech panelach, których kolejność odzwierciedla historyczny układ epok literackich: średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia, romantyzmu, pozytywizmu, Młodej Polski oraz XX-XXI wieku.

Program Konferencji:

Debata I godz. 10:00-12:00

Arcydzieła średniowiecza, renesansu, baroku  i oświecenia

Uczestnicy debaty:
Prof. Andrzej Borowski
Prof. Tomasz Chachulski
Prof. Radosław Grześkowiak
Prof. Katarzyna Meller

Prof. Marcin Cieński – prowadzący

 

Debata II godz. 12:15-14:15

Arcydzieła romantyzmu, pozytywizmu, Młodej Polski

Uczestnicy debaty:
Prof. Grażyna Borkowska
Prof. Jerzy Fiećko
Prof. Ewa Paczoska
Prof. Wiesław Rzońca

Prof. Zbigniew Przychodniak – prowadzący

 

Debata III godz. 15:30 – 17:45

Arcydzieła literatury XX-XXI wieku

Uczestnicy debaty:
Prof. Jerzy Bralczyk
Prof. Stefan Chwin
Prof. Jerzy Jarzębski
Adam Pomorski

Prof. Ryszard Nycz – prowadzący

 

Debata IV godz. 18.00–20.00

Arcydzieła w życiu i praktyce pisarzy

Uczestnicy debaty:

Eustachy Rylski
Tomasz Różycki
Ryszard Krynicki
Marek Krajewski

Prof. Stanisław Bereś – prowadzący

 

4.

Obchodom towarzyszą publikacje medialne, do których wysłuchania i przeczytania zachęcamy:

Radio Wrocław

Audycje przygotowane przez red. Grzegorza Chojnowskiego. Tematem każdej z nich jest wybrana publikacja z serii Biblioteka Narodowa

17.10, godz. 20:05
Stanisław Ignacy Witkiewicz, „Wybór dramatów”, wybór i wstęp Jan Błoński, oprac. i przypisy Marian Kwaśny, BN I, 221, wydanie 2., poprawione, 1983

22.10, godz. 20:05
Wisława Szymborska, „Wybór poezji”, wstęp i opracowanie Wojciech Ligęza, BN I, 327, wydanie 1., 2019

29.10, godz. 20:05
Franz Kafka „Wybór prozy”, wstęp i opracowanie Łukasz Musiał, BN II, 263, wydanie 1., 2018

5.11, godz. 20:05
Bruno Schulz, „Opowiadania” – Wybór esejów i listów, oprac. Jerzy Jarzębski, BN I, 264, wydanie 2, przejrzane i uzupełnione, 1998.

Powtórki w Radiu Wrocław Kultura w czwartki o 19:00 i w niedziele
o 12:30.

Specjalny dodatek do „Tygodnika Powszechnego” dotyczący serii Biblioteka Narodowa – do kupienia od 23 października 2019.

 

Dekaracja z pierwszych tomów serii BN

seria Biblioteka Narodowa – kalendarium