Dziś w Światowy Dzień Książki pragniemy zaprezentować Państwu nietypowe książki z naszych zbiorów.
Choć nie wskazywałby na to ani tytuł ani treść, jedną z nich jest dzieło „Treuhertziges Gespräch von der Religion…” wydane we Wrocławiu w 1690 r. (sygnatura XVII-8703). Nietypowa jest bowiem forma tego druku, która zachowała się „in crudo” – tj. w stanie surowym/niezłamanym. Dawniej księgarze dostawali z drukarni właśnie tego typu niezłożone arkusze papieru. Format przyszłej książki określany był w zależności od tego ile razy składany był ten pojedynczy arkusz. Jeśli złożylibyśmy go raz (na pół) dałoby to nam format „folio” (tzw. „dwójkę”). „Folio” złożone raz jeszcze daje nam format „quarto” („czwórkę”). Dzięki ponownemu złożeniu arkusza uzyskujemy format „octavo” („ósemkę”) itd.
Jak możemy zauważyć, każdy z prezentowanych przez nas arkuszy „in crudo” zawiera aż 12 kart przyszłej publikacji. Arkusze te były zatem przygotowane do stworzenia książki w formacie „duodecimo” („dwunastka”), które należało złożyć aż czterokrotnie. Końcowy efekt pracy księgarza przy tym konkretnym dziele można zobaczyć w wersji elektronicznej pod tym adresem: https://digital.slub-dresden.de/werkansicht/dlf/78674/7/0/
- Treuhertziges Gespräch von der Religion…” wydane we Wrocławiu w 1690 r. (sygnatura XVII-8703)
- Treuhertziges Gespräch von der Religion…” wydane we Wrocławiu w 1690 r. (sygnatura XVII-8703)
- Treuhertziges Gespräch von der Religion…” wydane we Wrocławiu w 1690 r. (sygnatura XVII-8703)
- Treuhertziges Gespräch von der Religion…” wydane we Wrocławiu w 1690 r. (sygnatura XVII-8703)
- Treuhertziges Gespräch von der Religion…” wydane we Wrocławiu w 1690 r. (sygnatura XVII-8703)
Do współczesnych książek o nietypowym wyglądzie należą niewątpliwie te określane mianem książki artystycznej. W publikacjach reprezentujących ten nurt zwykle nośnikami znaczeń są w równej mierze tekst, czcionka, papier, motywy zdobnicze, liczba stron czy użytych znaków, dlatego książki mogą mieć formę np. harmonijki, rulonu umieszczonego w butelce, luźnych kart zamkniętych w pudełku lub składać się ze stron pociętych na paski. Oto kilka przykładów takich publikacji znajdujących się w zbiorach Ossolineum.
- Zenon Fajfer, Spoglądając przez ozonową dziurę. Wyd. 2 popr. Kraków 2009. Rulon w tekstem jest umieszczony w butelce, a ta z kolei – w pudełku
- Herta Müller, Strażnik bierze swój grzebień. O odchodzeniu i odcięciu, Kraków 2010. Tom składa się z luźnych kart, zawierających wiersze w formie kolaży.
- Raymond Queneau, Sto tysięcy miliardów wierszy, Kraków 2008. Każdy wiersz umieszczony jest na kartce pociętej na poziome paski zawierających pojedyncze wersy.
- Lokomotywa / IDEOLO. Koncepcja Małgorzata Gurowska, Joanna Ruszczyk. Warszawa 2013. Książka inspirowana utworem Juliana Tuwima. Ma kształt harmonijki złożonej ze 180 stron.
- Nieszpory Ludźmierskie. Muzyka Jan Kanty Pawluśkiewicz. słowa Leszek Aleksander Moczulski. [S.l., ca. 2005] Teka, która zawiera m.in. malowidło na szkle autorstwa Jana Fudala
- Tomasz Opania: salon wzornictwa / design showroom / Tomasz Opania. Wrocław 2018. Katalog prac artysty, oprawiony w okładkę z wentylem