„Miłość jest życiem w najwyższym stopniu doskonałości.
Dla wszystkiego, co doczesne, wieczna miłość jest niszczącym ogniem”.
Edyta Stein
9 sierpnia 2022 roku przypada 80. rocznica śmierci jednej z najważniejszych postaci w historii Wrocławia – Edyty Stein, a 2022 rok ogłoszono właśnie jej rokiem w stolicy Dolnego Śląska. Z tej okazji w naszym mieście, ale też w innych miejscach Polski i Europy, zaplanowano kilkadziesiąt wydarzeń. Ich inauguracja miała miejsce 28 stycznia w domu przy ul. Nowowiejskiej 38, w którym przez 23 lata mieszkała, a gdzie obecnie działa Towarzystwo jej imienia. Zachęcamy do wzięcia w nich udziału i zapoznania się z materiałami dotyczącymi tej niezwykłej kobiety w zbiorach ossolińskich.
Kalendarium życia i twórczości Edyty Stein 1891-1942
1891 – 12 października w święto Jom Kipur przychodzi na świat we Wrocławiu jako córka Zygfryda Stein i Augusty z domu Courant.
1908-1911 – Uczęszcza do Wyższej Szkoły dla Dziewcząt Cesarzowej Wiktorii („Victoriaschule”).
1911-1913 – Studiuje germanistykę, psychologię i historię na Śląskim Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma we Wrocławiu.
1913 – Studiuje filozofię u Husserla oraz germanistykę, historię i psychologię na Uniwersytecie Georga-Augusta w Getyndze.
1915 – W styczniu zdaje egzamin państwowy pro facultate docendi z propedeutyki filozofii, historii i języka niemieckiego. W tym też roku pełni ochotniczą służbę w Czerwonym Krzyżu w wojskowym szpitalu zakaźnym w Hranicach na Morawach.
1916 – Podejmuje pracę w swojej dawnej szkole im. Wiktorii we Wrocławiu, a 3 sierpnia broni pracę doktorską pt. Das Problem der Einfühlung.
1916-1918 – Jest asystentką profesora Edmunda Husserla we Fryburgu.
1919-1923 – Prowadzi we Wrocławiu prywatne seminarium fenomenologiczne.
1922 − 1 stycznia przyjmuje chrzest w kościele katolickim, a 2 lutego otrzymuje sakrament bierzmowania w Spirze (w tym roku mija setna rocznica tych wydarzeń).
1923-1931 – Uczy w liceum i seminarium nauczycielskim Zakładu św. Magdaleny w Spirze, prowadzonym przez siostry dominikanki.
1932-1933 – Wygłasza odczyty związane z kwestią równouprawnienia i pracy zawodowej kobiet. Publikuje artykuły o tematyce socjologicznej i pedagogicznej. Wykłada w Instytucie Pedagogiki Naukowej w Münster.
1933 – 14 października wstępuje do karmelu w Kolonii.
1934 – 15 kwietnia otrzymuje habit zakonny i imię siostry Teresy Benedykty od Krzyża.
1935 – 21 kwietnia składa profesję zakonną, czasową (na trzy lata).
1938 – 21 kwietnia składa profesję wieczystą, a 1 maja otrzymuje czarny welon. 31 grudnia ucieka przed gestapo do karmelu w Echt w Holandii.
1940-1942 – Pracuje nad studium o św. Janie od Krzyża, któremu nadaje tytuł Kreuzeswissenschaft.
1942 – 2 sierpnia zostaje aresztowana i deportowana do obozu zbiorczego w Drente-Westerbork w Holandii. Następnie 7 sierpnia przewieziona do Oświęcimia, ginie 2 dni później w komorze gazowej.
1987 – 1 maja papież Jan Paweł II beatyfikuje Edytę Stein w Kolonii.
1998 – 11 października, w przededniu 107 rocznicy urodzin s. Teresy Benedykty od Krzyża, męczennica z Oświęcimia zostaje kanonizowana na placu św. Piotra w Rzymie.
1999 – 1 października Stolica Apostolska ogłasza Edytę Stein patronką Europy obok św. Brygidy Szwedzkiej i św. Katarzyny ze Sieny.
Zmęczenie drogą
Trzech dni i nocy
Jak grób
Sierpniowe słońce
Milczące po polsku
Strach
Brama graniczna
Obnażona z łez
I ciał
Procesja wybranych
Przejrzysta jak gaz
Kat
Oddech bezduszny
I krzyk bez słów
Fakt
Ostatnie zanurzenie (9.08.1942), [w:] ks. Henryk Romanik, Siostra. Wiersze o Edycie Stein, Poznań 2009, s. 120.
Tekst, wybór i opracowanie materiałów dr Barbara Otfinowska
Dokumenty Życia Społecznego
-
- Edyta Stein: Znak pojednania. W setnym roku urodzin Siostry Teresy Benedykty od Krzyża: Seminarium, program, Wrocław 1991, sygn. XVII 1/3/1, KR 13778.
-
- Obchody 100 rocznicy urodzin Edyty Stein Błogosławionej s. Teresy Benedykty od Krzyża, zaproszenie, Wrocław 1991, sygn. XVII 1/3/2.
-
- Edyta Stein dzieje pewnej rodziny, zaproszenie, Wrocław 1991, sygn. XVII 1/3/3.
-
- Edyta Stein: życie moje, zaproszenie, Wrocław 1994, sygn. XVII 1/3/1.
-
- 50 rocznica śmierci s. Teresy Benedykty od Krzyża – Edyty Stein, zaproszenie, Wrocław 1992, sygn. KR 11100.
-
- Uroczyste spotkanie z panią Susanne Batzdorff, zaproszenie, Wrocław 1995, sygn. XVII 1/3/2a-c.
-
- Uroczyste spotkanie z panią Susanne Batzdorff, zaproszenie, Wrocław 1995, sygn. XVII 1/3/2a-c.
-
- Uroczyste spotkanie z panią Susanne Batzdorff, zaproszenie, Wrocław 1995, sygn. XVII 1/3/2a-c.
-
- Towarzystwo im. Edyty Stein we Wrocławiu apeluje: Dom Edyty Stein czeka na pomoc, Wrocław 1997, ulotka, sygn. XVII 1/3/1.
-
- Otwarcie Piwnicy Kulturalnej / Lädt ein zur Eröffnung des Kulturkellers, Towarzystwo im. Edyty Stein, Wrocław 2005, sygn. R 18429, a-r.
-
- Spotkanie. Reprodukcja medalionu z brązu autorstwa prof. Alfredy Poznańskiej upamiętniającego 46. Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny oraz zapowiedź kanonizacji Edyty Stein. Wrocław-Polska 1997, pocztówka, Wrocław 2015, sygn. R18377.
-
- Otwarcie Piwnicy Kulturalnej / Lädt ein zur Eröffnung des Kulturkellers, Towarzystwo im. Edyty Stein, Wrocław 2005, sygn. R 18429, a-r.
-
- Dom Edyty Stein, Wrocław [2007], ulotka, sygn. R 14310.
-
- Dom Edyty Stein: Centrum Dialogu Kulturowego / Edith Stein Haus: Zentrum für kulturellen Dialog, Wrocław 2008, informator, sygn. R 18432.
-
- Spotkania między religiami / Interreligiöse Begegnungen: dokumentacja projektu / Projektdokumentation, Wrocław 2008, informator, sygn. R 18438.
-
- W poszukiwaniu żydowskiego Breslau / Auf der Suche nach dem jüdischen Breslau, Wrocław 2009, ulotka, sygn. R 18431.
-
- Edith Stein: (St. Teresa Benedicta of the Cross) – Doctor of Philosophy, The Discalced Carmelite Nun, Patroness of Europe. 20-lecie TES 1989-2009, Wrocław 2009, ulotka, sygn. R 18375.
-
- Wrocławianie, o których chcemy pamiętać / Breslauer, an die wir erinnern wollen: [wystawa], Wrocław 2010, ulotka, sygn. R18396.
-
- Wiadomości jubileuszowe: 120. rocznica urodzin Edyty Stein, Wrocław 2011, jednodniówka, sygn. R 13835.
-
- Wrocław Edyty Stein. Mapa, Wrocław [2012], informator, sygn. KR 13732.
-
- Towarzystwo im. Edyty Stein, Wrocław [2012], ulotka, sygn. KR 13734.
-
- Towarzystwo im. Edyty Stein, Wrocław [2012], ulotka, sygn. KR 13733.
-
- Wycieczka tematyczna z okazji 70. rocznicy śmierci wrocławianki – św. Edyty Stein, Wrocław 2012, ulotka, sygn. KR 14943.
-
- Edyta Stein: wystawa grafiki – Muzeum św. Edyty Stein Wrocław 2014 r. / Grafikausstellung – Edith – Stein – Haus Wrocław 2014 r., Wrocław 2014, katalog, sygn. R18435.
-
- Edyta Stein, św. Teresa Benedykta od Krzyża: Jestem, to znaczy: żyję, wiem, chcę, kocham, Wrocław [2015], pocztówka, sygn. R18380.
-
- Youth Values in the Modern World: official agenda, Wrocław 2014, program, sygn. R18436.
-
- Wrocław Edyty Stein. Mapa, Wrocław [b.d.], informator, sygn. R 18383, R 18384.
-
- Breslau: Universität, Wrocław [2019], pocztówka, sygn. R27307.
-
- Życie i twórczość Edyty Stein na początku dyktatury hitlerowskiej. Wieczory z Historią: [cykl], Wrocław 2017, ulotka, sygn. R13099.
-
- Dziedzictwo Edyty Stein w 2020 roku, Wrocław 2020, ulotka, sygn. R 28127.
-
- Breslau: Universität, Wrocław [2019], pocztówka, sygn. R27307.
-
- Podążajcie za Gwiazdą!: Edyta Stein w obrazkach dzieci. Oto Gwiazda… i radość Wrocławia, proj. graf. Eikon, Wrocław 2016, kalendarz, sygn. S7429.
-
- Edyta Stein. W pośpiechu do nieba: [spektakl], Teatr Arka – Wrocław 2011, plakat, sygn. S6164, sygn. S6165.
-
- Edyta Stein – św. Teresa Benedykta od Krzyża, Patronka Europy z Wrocławia: wykład, Wieczory Tumskie, Wrocław 2016, afisz, sygn. S8045.
-
- Edyta Stein – 2016: Europa i jej tożsamość: [konferencja], Wrocław 2016, program, sygn. S7444.
Karty pocztowe
-
- Mała Edyta Stein, Wrocław, ok. 1895. Edith-Stein-Archiv, Karmel Köln. Towarzystwo im. Edyty Stein, karta pocztowa.
-
- Rodzina Stein, Wrocław, ok. 1895. Edith-Stein-Archiv, Karmel Köln. Towarzystwo im. Edyty Stein, karta pocztowa, [W górnym rzędzie od lewej ku prawej: Arno (1879-1948), Else (1876-1956), Siegfried (1848-1893), Elfriede (1881-1942), Paul (1872-1943). Pierwszy rząd od lewej do prawej: Róża (1882-1942), Auguste Courant (1849-1936), Edyta (1891-1942) i Erna (1890-1978).
-
- Edyta Stein w salonie domu przy Nowowiejskiej 38 ok. 1921. Edith-Stein-Archiv, Karmel Köln. Towarzystwo im. Edyty Stein, karta pocztowa.
-
- Edyta Stein jako studentka w Getyndze, ok. 1914. Edith-Stein-Archiv, Karmel Köln. Towarzystwo im. Edyty Stein, karta pocztowa.
-
- Siostry Stein (od lewej: ukochana siostra Erna i Edyta), Wrocław, ok. 1898 r. Edith-Stein-Archiv, Karmel Köln. Towarzystwo im. Edyty Stein, karta pocztowa. „Bądź w oczach wszystkich tym, czym jesteś. Trzeba być w oczach każdego człowieka tym, czym się jest w oczach Boga (Edyta do Erny 10 kwietnia 1900)”.
-
- Edyta Stein w sierpniu 1926 roku, obrazek religijny. „Mogę tęsknić za wiarą religijną, wszystkimi siłami starać się o nią, a jednak może mi nie być dana. Mogę wgłębiać się w wielkość jakiejś postaci, nie zdoławszy okazać jej podziwu, na jaki zasługuje (Edith Stein Psychische Kausalität, [w:] W. Herbstrith, Das wahre Gesicht Edith Steins, s. 57).”
-
- Edyta Stein w Spirze, 1931. Edith-Stein-Archiv, Karmel Köln. Towarzystwo im. Edyty Stein, ulotka. „Być mężczyzną i być kobietą nie jest sprawą pierwszoplanową; decydujące jest wspólne bycie człowiekiem.” Edyta Stein
-
- Edyta Stein w okresie pracy pedagogicznej w Spirze, 1931. Edith-Stein-Archiv, Karmel Köln. Towarzystwo im. Edyty Stein, karta pocztowa.
-
- Edyta Stein w okresie, kiedy składała śluby wieczyste, 21 kwietnia 1938, obrazek religijny. „Istotą miłości jest oddanie się.” Edyta Stein
