Wojna czesko-polska o Śląsk Cieszyński w 1919 roku

Księstwo Cieszyńskie, formalnie istniejące w latach 1320 – 1918, powstało w wyniku podziałów dynastycznych piastowskiego Śląska. Już w roku 1327 książę Kazimierz Cieszyński złożył hołd lenny królowi Janowi Luksemburskiemu, władcy Czech. Od tej pory aż do końca I wojny światowej Śląsk Cieszyński związany był politycznie z Koroną św. Wacława, jak zwyczajowo nazywano państwo czeskie. Do roku 1653 Księstwo Cieszyńskie pozostawało w rękach lokalnej dynastii Piastów, a po jej wygaśnięciu przeszło pod panowanie Habsburgów, władających w Czechach i Austrii. W wieku XIX Śląsk Cieszyński przeszedł okres szybkiego rozwoju gospodarczego i przemian społecznych, stając się jednym z najbogatszych regionów Cesarstwa Austrii. Z czasem zaczął narastać konflikt etniczny pomiędzy niemieckimi, polskimi i czeskimi mieszkańcami Księstwa. W ostatnim cesarskim spisie ludności (1910) narodowość polską zadeklarowało 55%, czeską  27%, a niemiecką 18% mieszkańców. Z chwilą rozpadu Austro-Węgier, na początku listopada 1918 r. pojawiła się kwestia przynależności państwowej Śląska Cieszyńskiego. Pokojowa ugoda pomiędzy lokalnymi politycznymi reprezentacjami polskiej i czeskiej ludności, przewidująca zjednoczenie z Polską blisko trzech czwartych regionu, została odrzucona przez nowo powstające władze Republiki Czechosłowackiej w Pradze. Polskim argumentom etnograficznym przeciwstawiano racje historyczne (wielowiekową przynależność Śląska Cieszyńskiego do Czech) oraz ekonomiczne (rozwinięty przemysł i ważną linię kolejową, łączącą ziemie Czech i Słowacji). Ostatecznie spór miała rozstrzygnąć siła zbrojna. W Dniu 23 stycznia 1919 roku wojska czechosłowackie wkroczyły na terytorium Śląska Cieszyńskiego i dzięki dwukrotnej przewadze liczebnej wobec wojsk polskich szybko opanowały większość spornego terytorium. Natarcie czeskie zatrzymano dopiero pod Skoczowem (28-30 stycznia 1919). Dzięki naciskom dyplomatycznym mocarstw rządz Czechosłowacji przerwał dalsze działania wojenne. O losach Śląska Cieszyńskiego miał zadecydować plebiscyt, przeprowadzony pod nadzorem międzynarodowym. Niestety, latem 1920 roku Polska została zmuszona do rezygnacji z plebiscytu, na podstawie arbitralnej decyzji mocarstw odstępując Czechosłowacji ok. dwie trzecie Księstwa, tak zwane Zaolzie. To rozwiązanie przyczyniło się do zaognienia międzywojennych relacji czechosłowacko-polskich. Owocem tych resentymentów stała się niefortunna rewindykacja Zaolzia przez Polskę w roku 1938, kiedy zdradzona przez zachodnich sprzymierzeńców Czechosłowacja uległa dominacji niemieckiej.

 

Ten wpis został opublikowany w kategorii Aktualności. Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.