W pierwszych stuleciach kartografii ziem polskich twórcy map chętnie sporządzali opracowania całego kraju. Znacznie rzadziej podejmowali wysiłek ukierunkowany na mniejsze terytoria, stąd nieliczne są dziś prace z XVI-XVII w. poświęcone pojedynczym regionom bądź innym jednostkom. Jednym z takich ujęć jest mapa nazywana często w literaturze „mapą Księstwa Oświęcimskiego i Zatorskiego”, choć ściśle biorąc chodzi tu o kartograficzny wizerunek nie jednego, lecz dwóch historycznych księstw: oświęcimskiego i zatorskiego, stanowiących w XV w. nabytki królów Kazimierza Jagiellończyka i Jana Olbrachta, a ostatecznie inkorporowanych do Korony w latach 1563-1564.

Autorem mapy był Stanisław Porębski, który zadedykował ją Zygmuntowi Myszkowskiemu, staroście oświęcimskiemu i zatorskiemu. Pierwsze wydanie ukazało się jako miedzioryt w Wenecji w 1563 r. Twórca oparł się na dostępnych mu mapach dóbr ziemskich zlokalizowanych w obu księstwach. Jego dzieło szczegółowo i w miarę prawidłowo przedstawia najważniejsze elementy krajobrazu prezentowanych ziem: bieg rzek, ukształtowanie terenu, rozmieszczenie miejscowości, natomiast mniej poprawnie naniesiono zalesienie.

Dzięki temu, że opracowanie S.Porębskiego otrzymało postać drukowaną, stało się pierwowzorem dla licznych przeróbek dokonywanych przez innych kartografów. Edycje w europejskich oficynach spowodowały, że mapa weszła w szerszy obieg, a w ślad za tym doszło do spopularyzowania wizerunku księstw. Tym samym ich terytorium – choć skądinąd interesujące – zyskało w świadomości odbiorców bardziej, niż wynikałoby to z jego rzeczywistego znaczenia.

Prezentowane tu egzemplarze ze zbiorów Biblioteki Ossolineum są przeróbkami pierwszego, oryginalnego wydania, o skali znacznie zmniejszonej w stosunku do pierwowzoru. Pierwsza z map pochodzi z atlasu Abrahama Orteliusa Theatrum Orbis Terrarum wydanego w Antwerpii w 1579 r., dwie kolejne należą do kolekcji Pawlikowskich, której fragment przechowywany jest w Dziale Kartografii. Ukazały się w Kolonii w 1592 r. i prawdopodobnie w holenderskim Middelburgu w 1598 r.