W zasobach Ossolineum pod sygnaturą 48.545 znajduje się obszerna i bardzo ciekawa praca Juliana Albina Moszyńskiego (1809-1857) pt. „Rady dla matek czyli Sposob utrzymania zdrowia kobiety od narodzenia do poźnej starości”.  Jest to drugie wydanie, które ukazało się już po śmierci autora, w 1858 r.

Julian Moszyński zdobył medyczne wykształcenie w Wilnie, a w 1849 r. został lekarzem naczelnym w tamtejszym głównym szpitalu miejskim świętego Jakuba, gdzie od początku zajmował się wydziałem położniczym.

Jego podręcznik był przeznaczony nie tylko dla wykształconych akuszerek, które po skończeniu studiów ruszały w polską wieś, ale także dla „pań, u których rady szuka pospólstwo nasze”, jak wiadomo dotknięte analfabetyzmem. Julian Moszyński w swojej pracy skupił się na dostępnej wówczas wiedzy medycznej i praktyce lekarskiej – nie wnikając w kwestie obyczajowe i moralne.

Warto w tej publikacji zwrócić uwagę na dwa arcyciekawe rozdziały (s. 356 i s. 450), które szczególnie polecamy. Dotyczą one zabobonów i „zgubnych sposobów wspomagania porodu” oraz szkodliwych praktyk na noworodkach. Wśród czynności, które – jak wówczas wierzono – miały pomóc rodzącym kobietom było m.in. skakanie ze stołu czy obwiązywanie szyi „gatkami męża”. Natomiast głowy noworodków ściskało się, aby zyskały odpowiedni kształt. Został też opisany przypadek, kiedy to „matka znakomitego rodu w Litwie” podała swej świeżo urodzonej córce proszek utarty z korali i pereł, aby zapewnić jej w przyszłości urodę.

Książka dostępna jest bezpłatnie Dolnośląskiej Bibliotece Cyfrowej.